Gdy w 1919 r. we Francji w Armii Polskiej dowodzonej przez generała Józefa Hallera powstawał pierwszy w historii Wojska Polskiego pułk pancerny, nie istniało polskie słowo na określenie nowego typu broni. Popularny już wtedy Renault FT-17 najbardziej kojarzył się żołnierzom z… czołgającym się smokiem, więc porucznik Władysław Kohutnicki zaproponował: „Nazwijmy go czołgiem!”.
  
Francuski czołg skonstruowany w 1917 roku (stąd jego pełna nazwa techniczna: Renault FT Modéle 1917), produkowany przez spółkę Renault, która została założona 25 lutego 1899 r. jako Société Renault Frères, stał się wzorcem, niemal klasycznym dla wszystkich przyszłych konstrukcji czołgowych powstających w okresie międzywojennym. Liczba 120 pojazdów (z 4000 wyprodukowanych) przekazanych przez Francję Polsce, stawiała nasz kraj w ścisłej czołówce państw posiadających ten nowy rodzaj broni, zwanej z czasem bronią pancerną.
   
Wojna polsko-bolszewicka rozgrywała się na olbrzymich przestrzeniach, na których odniesienie przewagi nad nieprzyjacielem możliwe było jedynie, wykonując wielkie, śmiałe manewry, a walki pozycyjne stanowiły stosunkowo niewielką część zmagań. Charakter działań bojowych sprawił zatem, iż to Polacy po raz pierwszy zastosowali broń pancerną w nowy sposób, jako zwarte jednostki manewrowe, o relatywnie dużej sile ognia. Wzorem stosowanych dotąd zagonów kawaleryjskich przyjęto metodę tak zwanych zagonów pancerno-motorowych. Wspierały one między innymi już operację kijowską (kwiecień–maj 1920 roku), a zwłaszcza zakończony sukcesem zagon na Żytomierz (25 i 26 kwietnia 1920 roku).
  
W Bitwie Warszawskiej (sierpień 1920 roku) wysiłek polskiej broni pancernej wbrew intencjom Naczelnego Wodza i doradców francuskich został rozproszony – 15 sierpnia 1920 roku do decydującej fazy zmagań wszedł praktycznie tylko jeden pluton czołgów Renault FT-17 (5 pojazdów) z 1. Pułku Czołgów, pod dowództwem porucznika Włodzimierza Paczoskiego, który działał w kierunku na Radzymin–Ossów. Polskie czołgi uczestniczyły następnie w ataku na Mińsk Mazowiecki (17 sierpnia 1920 r.).
   
Ale już w czasie operacji nad Niemnem śmiały atak grupy pancerno-motorowej majora Włodzimierza Bochenka na Kowel 11–12 września 1920 roku wszedł do klasycznych kanonów zastosowania broni pancernej!
I chociaż wszystkie te działania były z operacyjnego punktu widzenia jedynie epizodami, to jednak miały wielkie znaczenie dla rozwoju sztuki wojennej, wieszcząc narodziny nowego rodzaju broni, francuski Renault FT-17 zaś stał się prawdziwą pancerną pięścią Wojska Polskiego! 

Wstecz Dalej