Bitwa Warszawska 1920

Czy musiało dojść do Bitwy Warszawskiej?

Generalne rozstrzygnięcie militarne z bolszewicką Rosją było nieuniknione. Było to bowiem zderzenie imperializmu bolszewickiego, zmierzającego do opanowania Europy, i polskich dążeń do zachowania suwerenności. Bitwa Warszawska ocaliła także Europę przed ekspansją zbrodniczej ideologii marksistowskiej. Spójrzmy zatem na przebieg wydarzeń związanych z Bitwą Warszawską.
   
Wojna polsko-bolszewicka weszła w decydującą fazę, gdy 4 lipca 1920 r. rozpoczęła się ofensywa wojsk przeciwnika pod dowództwem komfronta Michała Tuchaczewskiego. Wskutek błyskotliwych zwycięstw bolszewickich nastąpił kryzys polskich działań. Wkrótce załamaniu uległ Front Litewsko-Białoruski. W ciągu kilku tygodni bolszewicy osiągnęli linię Bugu i po przekroczeniu rzeki zbliżali się do Warszawy. W sytuacji dramatycznego zagrożenia nastąpiła olbrzymia mobilizacja sił całego narodu do walki z najeźdźcą. W ciągu lipca dojrzewała koncepcja zatrzymania i odrzucenia wojsk przeciwnika, realizowana przez naczelnego wodza Józefa Piłsudskiego.

Po dezaktualizacji kolejnych zamiarów oparcia obrony na liniach odległych od stolicy państwa (linia Niemna i Szczary oraz Bugu i Narwi) do 6 sierpnia Piłsudski opracował plan generalnego przeciwuderzenia wojsk polskich i obrony linii Wisły. Do dzisiaj trwają wśród historyków spory o autorstwo planu, przy czym brane są pod uwagę trzy zasadnicze kandydatury jego twórców: Józefa Piłsudskiego, gen. Tadeusza Jordan Rozwadowskiego, szefa Sztabu Generalnego WP) oraz gen. Maxime Weyganda, alianckiego doradcy przy polskim sztabie i Naczelnym Wodzu. Kontrowersje owe zaistniały niemal nazajutrz po opisywanych wydarzeniach, a ich tłem były spory polityczne oraz personalne, głównie pomiędzy Rozwadowskim a Piłsudskim.
   
Ustalając bowiem autorstwo planu Bitwy Warszawskiej, należy pamiętać o podstawowym fakcie, iż Naczelny Wódz z racji sprawowanej funkcji odpowiadał za całość decyzji podejmowanych wówczas, niezależnie od faktu, czy były one fortunne czy też nie. Sygnował je przecież własnoręcznym podpisem i ponosił wszelką, także moralną odpowiedzialność za ich wykonanie.
6 sierpnia 1920 r. po południu został wydany rozkaz nr 8358/III, który uruchamiał realizację planu operacji Bitwy Warszawskiej. Jest zatytułowany Rozkaz do przegrupowania i wydany przez Naczelne Dowództwo WP, a podpisany przez szefa Sztabu Generalnego gen. por. Tadeusza Rozwadowskiego. Oto fragmenty tego rozkazu (pisownia oryginalna):
„Szybkie posuwanie się nieprzyjaciela w głąb kraju, oraz jego poważne próby przedarcia się przez Bug na Warszawę, skłaniają Naczelne Dowództwo do przeniesienia frontu północno-wschodniego na linię Wisły z jednoczesnym przyjęciem wielkiej bitwy pod Warszawą. 

I

Jako zasadnicze linie obronne Naczelne Dowództwo wybrało: linię rzeki Orzyc–Narew, z przyczółkami mostowymi Pułtusk, przyczółek Warszawa-Wisła, przyczółek Dęblin-Wieprz i dalej na Seret lub Strypę. Linia ta pozwoli na ustawienie wojsk własnych w schody, dogodne do uderzenia na flanki i komunikację posuwających się grup nieprzyjacielskich.
Charakter terenu, ugrupowanie i cele nieprzyjaciela, oraz własne zadania dzielą ten front na trzy zasadnicze odcinki (fronty):
a) północny od granicy niemieckiej do przyczółka Dęblin włącznie,
b) środkowy od Dęblina włącznie po Brody wyłącznie,
c) południowy od Brodów włącznie do granicy południowej Państwa. 

II

Przewodnią ideą operacyjną Naczelnego Dowództwa na najbliższy czas jest:
1. wiązać nieprzyjaciela na południu, przesłaniając Lwów i zagłębie naftowe,
2. na północy nie dopuścić do oskrzydlenia wzdłuż granicy niemieckiej, oraz osłabić nieprzyjaciela przez krwawe odbicie jego oczekiwanych na przyczółkach warszawskich ataków,
3. centrum ma zadanie ofensywne: szybkie zebranie na dolnym Wieprzu armii manewrowej, która by uderzyła następnie na flankę i tyły nieprzyjaciela, atakującego Warszawę, i rozbiła go; grupa wojsk na górnym Wieprzu, zebrana początkowo dla ochrony koncentracji armii manewrowej od wschodu i południowego wschodu, dołączyłaby się następnie do akcji armii manewrowej w kierunku północno-wschodnim. Wtedy też współdziałanie wojsk odcinka północnego jest brane pod uwagę. […] 

III

Charakterystyka i zadania odcinków:
1. Północny pod dowództwem gen. broni Hallera najbardziej zagrożony ze względu na dążenie nieprzyjaciela do opanowania stolicy, bądź w uderzeniu czołowym, bądź przez ruch okrążający od północy, nie są też wykluczone próby sforsowania Wisły na południe od Warszawy. […]
2. Środkowy pod dowództwem gen. por. Rydza-Śmigłego ma być tą grupą manewrową, która, wykorzystawszy zmęczenie nieprzyjaciela wskutek ataków na przyczółek warszawski oraz skrzydłowe ugrupowanie, energicznym uderzeniem zada klęskę siłom głównym. […]
3. Południowy pod dowództwem gen. broni Dowbor-Muśnickiego ma za zadanie przesłonięcie wschodniej Małopolski w kierunku Hrubieszów-Rawa Ruska. […] 

IV

Ogólne wytyczne.
1. Od nieprzyjaciela odłączać się na noc, w pierwszą noc wykonać od razu bardzo duży przemarsz, zostawiając tylko słabe ariergardy kawaleryjskie, lub piechotę na wózkach z karabinami maszynowymi […]
2. Tabory i zakłady od razu zacząć ewakuować, licząc się z tym, że ilość przepraw na Wiśle i Wieprzu jest ograniczona […]
6. Na Wiśle istnieją następujące przeprawy:
Mosty żelazne Modlin – Warszawa (adaptowane do ruchu kolejowego), Dęblin – Sandomierz,
most kołowy Warszawa – Dęblin,
most drewniany Puławy – Annopol,
most pontonowy ciężki Modlin;
w budowie: Warszawa most pontonowy lekki, będzie gotowy 12 sierpnia, Góra Kalwaria – most na berlinkach będzie gotowy 15 sierpnia;
promy parowe – Jabłonna i Góra Kalwaria będą czynne od 8 sierpnia. […] 

V

Wykonanie:
a) Odwrót armii frontu północno-wschodniego rozpocznie się 7 sierpnia na noc. […]”. 

Wstecz Dalej

Wojna polsko-bolszewicka
1919–1921

Bitwa Warszawska 1920.
Materiały edukacyjne, redaktor prowadzący Andrzej Dusiewicz, wyd. Nowa Era Sp. z o.o., Warszawa 2011, s. 6  

Polski afisz antybolszewicki Bolszewicy idą!, wydany przez Biuro Propagandy Wewnętrznej przy Prezydium Rady Ministrów, Warszawa, 1920 r.
Muzeum Wojska Polskiego (Warszawa) 

Bolszewicki plakat propagandowy Bohaterowie, na Warszawę! z fragmentem rozkazu do ataku na polską stolicę komisarza Lwa Trockiego, proj. Włodzimierz Majakowski, 1920 r.
Muzeum Wojska Polskiego (Warszawa) 

Naczelny wódz Józef Piłsudski nad mapą podczas Bitwy Warszawskiej, sierpień 1920 r.
Instytut Józefa Piłsudskiego (Londyn)

Odezwa naczelnika państwa
Józefa Piłsudskiego,
Warszawa, 18 sierpnia 1920 r.

Muzeum Wojska Polskiego (Warszawa) 

Piechota polska w marszu na front przed Bitwą Warszawską, sierpień 1920 r.
Narodowe Archiwum Cyfrowe (Warszawa) 

Alegoria zwycięstwa w 1920 roku – Warszawo, naprzód!,
mal. Zdzisław Jasiński, ok. 1930 r.

Muzeum Wojska Polskiego (Warszawa) 

NIEZWYKŁA HISTORIA NA SKRÓTY

Wojna polsko-bolszewicka

Zmagania o kresy północno-wschodnie
Walki o Małopolskę Wschodnią
Operacja kijowska 1920

Bitwa Warszawska 1920

Czy musiało dojść do Bitwy Warszawskiej
Bitwa Warszawska 1920
Rzeczpospolita wobec wojny. Armia ochotnicza
Pancerna pięść Wojska Polskiego

Bohaterowie Bitwy Warszawskiej

Bohaterowie Bitwy Warszawskiej 1920
Sojusznicy w Bitwie Warszawskiej 1920
Najeźdźcy w Bitwie Warszawskiej 1920
Duchowni w Bitwie Warszawskiej 1920

Obszar Bitwy Warszawskiej 1920

Miejscowości związane z Bitwą Warszawską
Bitwa o Płock 1920
Wołomin - Radzymin
Ossów 1920 

Kontakt  

Fundacja Niezwykła Historia
(The Great Story Foundation)
ul. Nowogrodzka 84/86,
02-018 Warszawa

KRS: 0000375992
NIP: 5213595770
REGON: 142796931

e-mail:
kontakt@NiezwyklaHistoria.org