Wojskami bolszewickimi dowodzili na ogół doświadczeni, a nade wszystko ideowi oficerowie, swoją karierę zawodową wywodzący z armii carskiej.
  
Michaił Nikołajewicz Tuchaczewski (1893–1937), Rosjanin, dowódca frontu (komfront); od 1914 roku walczył na frontach I wojny światowej, w 1915 roku dostał się do niewoli niemieckiej, skąd zbiegł; w 1918 roku wstąpił do Armii Czerwonej i do partii bolszewickiej. W latach wojny domowej dowodził armią i frontami: Kaukaskim (styczeń–kwiecień 1920 roku) i Zachodnim (kwiecień 1920 roku – sierpień 1921 roku).
W wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku dowodził Frontem Zachodnim, odnosząc z początku błyskawiczne sukcesy – w sześć tygodni jego wojska dotarły od Berezyny pod Warszawę! Zlekceważył jednak możliwości ofensywne Wojska Polskiego, co przede wszystkim przyczyniło się do jego klęski w Bitwie Warszawskiej.
Jako jeden z pięciu dowódców otrzymał 12 listopada 1935 roku stopień marszałka Związku Sowieckiego. W 1936 roku został pierwszym zastępcą ludowego komisarza obrony i równocześnie był szefem Zarządu Wyszkolenia Bojowego Sił Zbrojnych. W maju 1937 roku został usunięty z zajmowanych stanowisk w centrali i objął dowództwo Nadwołżańskiego Okręgu Wojskowego, gdzie został aresztowany. Po krótkim pokazowym procesie sądowym skazano go na karę śmierci i 11 czerwca 1937 roku rozstrzelano.
  
2 lipca 1920 roku w rozkazie do podwładnych komfronta Michaił Tuchaczewski napisał: „[…] Przez trupa białej Polski prowadzi droga do światowego pożaru. Na bagnetach zaniesiemy szczęście i pokój pracującej ludzkości! Na Zachód! Ku decydującym bitwom i głośnym zwycięstwom, formujcie bojowe szeregi! Wybiła godzina ofensywy! Na Wilno, Mińsk, Warszawę – marsz! […] Armia spod Czerwonego Sztandaru i armia łupieżczego Białego Orła stają twarzą w twarz w śmiertelnym pojedynku. [...] Ponad martwym ciałem Białej Polski jaśnieje droga ku ogólnoświatowej pożodze. Na naszych bagnetach poniesiemy szczęście i pokój ludzkości pełnej mozołu. Na zachód! Wybiła godzina ataku. Do Wilna, Mińska, Warszawy!”. Cele wojny z Polską wyraziła natomiast jasno gazeta Armii Czerwonej „Krasnoarmiejec”: „[…] Przebijać się na zachód nie w celu zdobycia Polski, Niemiec, Francji, lecz dla połączenia się z robotnikami polskimi, niemieckimi i angielskimi – oto nasze główne zadanie. Właśnie dlatego biała Polska musi być zniszczona, istnieć zaś powinna Polska proletariacka i sztandar czerwony powinien powiewać nad Warszawą […]”.
  
Siemion Michajłowicz Budionny (1883–1973), Kozak doński, dowódca armii (komarm), jako podoficer kawalerii uczestniczył w I wojnie światowej, w Armii Czerwonej służył od 1918 roku, dowodząc w czasie wojny domowej brygadą, dywizją, korpusem i 1. Armią Konną.
W wojnie polsko-bolszewickiej po początkowych sukcesach 1. Armia Konna została powstrzymana pod Zamościem przez broniące miasta oddziały polskie i ukraińskie, a następnie 31 sierpnia 1920 roku rozbita pod Komarowem w największej bitwie kawaleryjskiej w XX wieku. Oddziały Budionnego zasłynęły z ogromnego okrucieństwa, mordując jeńców i ludność cywilną.
12 listopada 1935 roku został marszałkiem Związku Sowieckiego. Dowodził Moskiewskim Okręgiem Wojskowym. W sierpniu 1940 roku został pierwszym zastępcą ludowego komisarza obrony. Nie wyróżniał się nadmiarem kompetencji zawodowych, należał do ścisłego kręgu wiernych zwolenników Józefa Stalina.
  
Aleksandr Iljicz Jegorow (1883–1939), Rosjanin, dowódca frontu (komfront), uczestnik I wojny światowej, w 1918 roku w stopniu pułkownika wstąpił do Armii Czerwonej i równocześnie został członkiem partii bolszewickiej.
W wojnie polsko-bolszewickiej od stycznia do grudnia 1920 roku dowodził Frontem Południowo-Zachodnim, w którym komisarzem politycznym był Józef Stalin, poniósł klęskę w Małopolsce Wschodniej, m.in. pod Lwowem, w lipcu–sierpniu 1920 roku, za co dużą odpowiedzialność ponosił Józef Stalin.
12 listopada 1935 roku został marszałkiem Związku Sowieckiego, do maja 1937 roku kierował Sztabem Generalnym Armii Czerwonej, a następnie do stycznia 1938 roku pełnił tylko funkcję zastępcy komisarza ludowego obrony ZSRS. Z Moskwy przeniesiony został na stanowisko dowódcy Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego. W ramach czystek wśród najwyższej kadry dowódczej Armii Czerwonej, podobnie jak Tuchaczewski, został aresztowany i 23 lutego 1939 roku rozstrzelany.
Gaj Gaja Bżyszkian (1887–1937), Ormianin, dowódca korpusu (komkor).
W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził 3. Korpusem Kawalerii na Froncie Zachodnim komfronta Michaiła Tuchaczewskiego. Początkowo odnosił sukcesy podczas drugiej ofensywy Tuchaczewskiego. Udaremnił próby stabilizacji frontu i dotarł aż nad dolną Wisłę. Po Bitwie Warszawskiej osłaniał odwrót czerwonej 4. Armii do Prus Wschodnich.
W latach 1933–1935 był profesorem i kierownikiem katedry historii i sztuki wojennej w Wojskowej Akademii Lotniczej im. Nikołaja E. Żukowskiego. W 1935 roku awansowany do stopnia komkora. Aresztowany przez NKWD w 1935 roku pod zarzutem „udziału w antysowieckiej organizacji terrorystycznej” dwa lata spędził w więzieniu w Moskwie. Stracony 11 grudnia 1937 roku. Rehabilitowany pośmiertnie 21 stycznia 1956 roku.  

Wstecz Dalej