LUTY - MARZEC 1919

luty–marzec 1919 r.
Pierwsza bitwa o Pińsk. Grupy Operacyjnej mjr. Aleksandra Narbutt-Łuczyńskiego i mjr. Jerzego Dąbrowskiego, wchodzące w skład operującej na Polesiu Dywizji Podlaskiej gen. Antoniego Listowskiego, przeprowadziły kilkudniową akcję zaczepną przeciwko bolszewikom. W jej wyniku wyparto bolszewików z miasta, co znacznie poprawiło położenie operacyjne Wojska Polskiego. 

11 lutego 1919 r.
Litwa i Białoruś – Grupa Operacyjna gen. Antoniego Listowskiego po drobnych potyczkach zajęła Małorytę i Mokrany. Kawaleria polska stanęła pod Kobryniem. 

12 lutego 1919 r.
Oddziały Wojska Polskiego zajęły Kobryń. 

13 lutego 1919 r.
Odziały polskie zajęły opuszczony przez Niemców Wołkowysk.
 
14 lutego 1919 r.
Pierwsze starcia zbrojne w rejonie Berezy Kartuskiej, które dały początek niewypowiedzianej wojnie polsko-bolszewickiej. 

19 lutego 1919 r.
Grupa Operacyjna gen. Antoniego Listowskiego po zaciętej walce z silniejszym oddziałem bolszewików zajęła Annopol – nieprzyjaciel wycofał się ku Drohiczynowi, pozostawiając na polu walki przeszło 100 zabitych i rannych. 

28 lutego 1919 r.
W Paryżu na Konferencji Pokojowej delegacja polska z Romanem Dmowskim na czele przedstawiła stanowisko w sprawie granicy zachodniej Rzeczypospolitej, a 3 marca – w sprawie granicy wschodniej. 

3 marca 1919 r. 
Oddziały Wojska Polskiego zajęły Słonim. 

7 marca 1919 r. 
Polskie oddziały zajęły Pińsk. 

17 marca 1919 r. 
Oddziały Wojska Polskiego zajęły Łuck.

KWIECIEŃ 1919

16–17 kwietnia 1919 r. 
Bitwa o Lidę. Celem poszerzenia podstawy wyjściowej do przygotowywanego natarcia na Wilno („wyprawa wileńska”), Grupa Zaniemeńska gen. Józefa Lasockiego uderzyła na miasto, które zdobyła po całodziennym boju. 

19–21 kwietnia 1919 r. 
„Wyprawa wileńska”. Początkiem dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego operacji było natarcie kawaleryjskiej Grupy Operacyjnej płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego (842 szable). Wyruszyła ona z rejonu Papierni – odległej o 130 km od miasta. Wczesnym rankiem w Wielką Sobotę zaatakowała Wilno, zaskakując całkowicie bolszewików. Najpierw zdobyto dworzec kolejowy, co umożliwiło dotarcie 2. Dywizji Piechoty Legionów gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, który też objął dowództwo nad całością walk. Rozstrzygający bój o Wilno rozegrał się 20 kwietnia w południowo-zachodniej części miasta. Wyparte oddziały Armii Czerwonej kilka dni później podjęły nieudaną próbę odbicia Wilna. 

25 kwietnia 1919 r. 
Oddziały Wojska Polskiego zajęły Święciany.
  
28 kwietnia 1919 r. 
Zajęcie Grodna przez Wojsko Polskie. 

29 kwietnia 1919 r. 
Sejm Ustawodawczy RP uchwalił włączenie ziemi wileńskiej do Polski.

MAJ - CZERWIEC 1919

16–17 kwietnia 1919 r. 
Bitwa o Lidę. Celem poszerzenia podstawy wyjściowej do przygotowywanego natarcia na Wilno („wyprawa wileńska”), Grupa Zaniemeńska gen. Józefa Lasockiego uderzyła na miasto, które zdobyła po całodziennym boju. 

19–21 kwietnia 1919 r. 
„Wyprawa wileńska”. Początkiem dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego operacji było natarcie kawaleryjskiej Grupy Operacyjnej płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego (842 szable). Wyruszyła ona z rejonu Papierni – odległej o 130 km od miasta. Wczesnym rankiem w Wielką Sobotę zaatakowała Wilno, zaskakując całkowicie bolszewików. Najpierw zdobyto dworzec kolejowy, co umożliwiło dotarcie 2. Dywizji Piechoty Legionów gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, który też objął dowództwo nad całością walk. Rozstrzygający bój o Wilno rozegrał się 20 kwietnia w południowo-zachodniej części miasta. Wyparte oddziały Armii Czerwonej kilka dni później podjęły nieudaną próbę odbicia Wilna. 

25 kwietnia 1919 r. 
Oddziały Wojska Polskiego zajęły Święciany.
  
28 kwietnia 1919 r. 
Zajęcie Grodna przez Wojsko Polskie. 

29 kwietnia 1919 r. 
Sejm Ustawodawczy RP uchwalił włączenie ziemi wileńskiej do Polski.

13 czerwca 1919 r. 
Wojsko Polskie wkroczyło do Wołożyna. 

SIERPIEŃ - WRZESIEŃ 1919

4 sierpnia 1919 r. 
Wojsko Polskie zajmuje Mołodeczno.
  
6 sierpnia 1919 r. 
Nieśwież i Słuck w polskich rękach.
  
14 sierpnia 1919 r. 
Wojsko Polskie zajęło linię Wilno–Baranowicze–Sarny–Równe.
  
20 sierpnia 1919 r. 
Wojsko Polskie zdobyło Borysów.
  
22–29 sierpnia 1919 r. 
Tajne rokowania polsko-bolszewickie w Białowieży i Mikaszewiczach, z inicjatywy Moskwy. Rząd polski reprezentowali Michał Kossakowski i Ignacy Boerner, bolszewicki – Julian Marchlewski). Naczelnik Państwa Józef Piłsudski zażądał od bolszewików m.in. wstrzymania działań zbrojnych przeciwko Ukraińskiej Republice Ludowej; rozmowy zostały zerwane. Jednak w ich wyniku doszło do faktycznego zawieszenia broni na froncie polsko-bolszewickim na okres kilku miesięcy – ułatwiło to dowództwu Armii Czerwonej skoncentrowanie sił przeciwko gen. Antonowi Denikinowi i załamanie jego ofensywy na Moskwę.
  
29 sierpnia 1919 r. 
Bobrujsk zdobyty przez Wojsko Polskie.
  
1 września 1919 r. 
Układ o rozejmie i linii demarkacyjnej pomiędzy Polską a Dyrektoriatem Ukraińskiej Republiki Ludowej.
  
26–28 września 1919 r. 
Bitwa o Dyneburg (Dźwińsk). Po zakończeniu polskiej ofensywy na Białorusi północne skrzydło Frontu pod dowództwem gen. Edwarda Śmigłego-Rydza podjęło z końcem sierpnia działania zaczepne ku Dźwinie. Ich kulminacją był dwudniowy bój 1. Dywizji Piechoty Legionów gen. Stefana Dęba-Biernackiego o miasto Dyneburg, bronione przez bolszewicką dywizję, złożoną w całości z Łotyszów. W ciężkiej i krwawej walce Polacy zdobyli miasto, tracąc 13 oficerów i 253 szeregowców zabitych i rannych. Atak na Dyneburg został na jeden dzień wstrzymany (27 września) na skutek interwencji państw Ententy.

PAŹDZIERNIK - LISTOPAD 1919

30 października–3 listopada 1919 r. 
Pierwsza bitwa pod Berezyną Górną. W tych dniach 1. Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Józefa Lasockiego i oddziały 8. Dywizji Piechoty gen. Stefana Mokrzeckiego skutecznie powstrzymały napór wojsk bolszewickich, by po ostatecznym ich odrzuceniu podjąć ofensywę w kierunku Lepla.

GRUDZIEŃ 1919

30 grudnia 1919 r. 
Podpisane zostało polsko-łotewskie porozumienie wojskowe dotyczące wspólnej akcji zaczepnej przeciwko Armii Czerwonej w Łatgalii – dawnych Inflantach Polskich.

LUTY - MARZEC 1920

18–22 lutego 1920 r.
Bitwa pod Latyczowem. Utworzony po wygaśnięciu wojny polsko-ukraińskiej w Małopolsce Wschodniej Front Podolski został w lutym przesunięty znad Zbrucza. Jego południowe skrzydło znalazło się na linii rzek Boh i Wołk. Wykonująca ten manewr w ramach Grupy Operacyjnej gen. Władysława Jędrzejewskiego 5. Dywizja Piechoty napotkała na swej drodze oddziały bolszewickiej 44. Dywizji Strzeleckiej oraz kawalerii kombryga Grigorija Kotowskiego i podjęła z nimi walkę, która przybrała jednak niepomyślny dla Polaków obrót – 5. Dywizja Piechoty poniosła znaczne straty, nie osiągając jednocześnie wyznaczonej rubieży. Dopiero przeciwuderzenie pozostałych sił Grupy Operacyjnej gen. Jędrzejewskiego doprowadziło do odrzucenia bolszewików i zajęcia Latyczowa oraz Nowego Konstantynowa. 

4–7 marca 1920 r.
Wypad na Mozyrz i Kalenkowicze. Naczelny Wódz Józef Piłsudski „wyprawę kijowską” poprzedził lokalną operacją, której celem było opanowania mającego duże znaczenie strategiczne miasteczka Mozyrz na prawym brzegu Prypeci. Zadanie to wykonała dowodzona przez gen. Władysława Sikorskiego Grupa Poleska (8700 bagnetów i szabel, 28 dział, dwa pociągi pancerne), która niespodziewanym uderzeniem rozbiła bolszewicką 47. Dywizję Strzelecką (4200 bagnetów i szabel, 24 działa, sześć pociągów pancernych) i opanowała ponad 100-kilometrowy odcinek linii kolejowej. 

10 marca 1920 r.
Głównodowodzący sił zbrojnych bolszewickiej Rosji komarm I rangi Siergiej Kamieniew zatwierdził plan uderzenia Armii Czerwonej na Zachód przez Polskę. 

KWIECIEŃ 1920

21 kwietnia 1920 r.
Naczelnik Państwa Józef Piłsudski i Prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej Symon Petlura podpisali umowę polityczną, która stwierdzała prawo Ukrainy do niezależnego bytu państwowego. Jako przyszłą granicę obu państw określono linię rzek Zbrucz i Horyń. 

24 kwietnia 1920 r.
Rządy Polski i Ukraińskiej Republiki Ludowej podpisały konwencję wojskową o wspólnych działaniach i podporządkowaniu oddziałów ukraińskich polskiemu dowództwu. 

25–27 kwietnia 1920 r.
Bitwa o Korosteń. Podczas „wyprawy kijowskiej” miasteczko na Ukrainie, będące ważnym węzłem komunikacyjnym, stało się celem polskiego głębokiego manewru. Doprowadził on do pobicia bolszewickich 7. i 47. Dywizji Strzeleckiej, zajęcia Korostenia i zdobycia znacznych zapasów sprzętu wojennego, co znacznie utrudniło odwrót głównym siłom bolszewickiej 12. Armii komarma Siergieja Mieżeninowa. 

25–27 kwietnia 1920 r.
Zagon na Koziatyn. Podczas polskiej ofensywy na Ukrainie („wyprawa kijowska”) 1. Dywizja Jazdy gen. Jana Romera wykonała głęboki manewr, przenikając na tyły frontu. Podczas 140-kilometrowego marszu stoczyła kilka utarczek, po czym w całonocnym boju zajęła leżące na południowy wschód od Żytomierza miasteczko Koziatyn, stanowiące ważny węzeł kolejowy. Przy niewielkich stratach własnych zagarnęła 8 tysięcy jeńców oraz znaczną zdobycz wojenną. Zagon na Koziatyn przyczynił się do całkowitej dezorganizacji południowego skrzydła bolszewickiej 12. Armii komarma Siergieja Mieżeninowa. 26 kwietnia 1920 r.
Oddziały Wojska Polskiego zdobyły Żytomierz. 

27 kwietnia 1920 r.
Zdobycie Baru, Berdyczowa, Chmielnika i Malina przez oddziały Wojska Polskiego. 

28 kwietnia 1920 r.
Zdobycie Czarnobyla i Mohylowa przez oddziały Wojska Polskiego. 

29 kwietnia 1920 r.
Wojsko Polskie zdobyło Winnicę. 

MAJ 1920

1 maja 1920 r.
Zdobycie Chwastowa i Żmierynki przez oddziały Wojska Polskiego.  

3 maja 1920 r.
Wojsko Polskie zdobyło Białą Cerkiew i Rokitno.   3–8 maja 1920 r. „Wyprawa kijowska”. Rozpoczęte w kwietniu 1920 wspólne działania militarne Polaków i Ukraińców przeciwko bolszewikom przyjęły postać dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego „wyprawy kijowskiej”. Doprowadziła ona sojusznicze wojska w głąb Ukrainy, na odległość ok. 100 kilometrów od prawego brzegu Dniepru. Z tej to pozycji 3. Armia gen. Edwarda Śmigłego-Rydza rozpoczęła operację zajęcia Kijowa. Prowadzone w dużym tempie działania zaskoczyły bolszewików, którzy nie zdołali zorganizować obrony na linii rzeki Irpień. Pod naporem polskiego natarcia Armia Czerwona wycofała się na wschodni brzeg Dniepru, oddając Kijów bez walki. Rankiem 8 maja patrol 1. pułku szwoleżerów wjechał tramwajem do centrum miasta. Był to spektakularny sukces, jednakże brak rozstrzygnięcia operacyjnego w postaci dużej bitwy z bolszewikami, stoczonej na prawobrzeżnej Ukrainie, wpłynął negatywnie na dalszy przebieg wojny.  

6 maja 1920 r.
Zdobycie Wapniarki i Wasylowa przez oddziały Wojska Polskiego.  

8 maja 1920 r.
W Kijowie powstaje rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej atamana Symona Petlury.  

9 maja 1920 r.
Defilada wojsk polskich i ukraińskich główną ulicą zdobytego Kijowa – Kreszczatikiem.  

9–12 maja 1920 r.
Wznowienie działań ofensywnych w rejonie Kijowa – oddziały polskie i ukraińskie sforsowały mosty na Dnieprze i po zaciętych walkach wyparły bolszewików z zajmowanych przez nich pozycji, tworząc przedmoście na lewym brzegu rzeki. Zdobycie Rzeczycy oraz Bracławia, Jampola i Tulczyna przez oddziały Wojska Polskiego.  

10–14 maja 1920 r.  
Ciężkie walki na przedmościu na lewym brzegu Dniepru, w rejonie Kijowa.  

11 maja 1920 r.
Zdobycie Kaniowa przez oddziały Wojska Polskiego.  

14 maja 1920 r.
Polskie jednostki zdobywają Hajsyn i Łojów.  

4–15 maja 1920 r.
Bitwa nad jeziorem Lepel. Majowa ofensywa Armii Czerwonej podjęta dla powstrzymania postępów „wyprawy kijowskiej” doprowadziła do wznowienia działań na ustabilizowanym od kilku miesięcy północno-wschodnim odcinku frontu polsko-bolszewickiego. W pobliżu białoruskiego miasteczka nad jeziorem Lepelskim i rzeką Essą doszło do zaciętego boju między polskimi: 1. Dywizją Litewsko-Białoruską i 8. Dywizją Piechoty a nacierającymi bolszewickimi 4. i 11. Dywizjami Strzeleckimi. Zacięte walki 81. i 85. pułku piechoty w rejonie wsi Krywce, która siedem razy przechodziła z rąk do rąk, osłabiły lewe skrzydło 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej, zmuszając ją, a następnie pozostałe polskie oddziały, do odwrotu na linię Berezyny.  

14–30 maja 1920 r.
Bitwa nad Berezyną. Stacjonujące w rejonie Berezyny i Uszacza na Białorusi 1. Armia gen. Stefana Majewskiego i 4. Armia gen. Stanisława Szeptyckiego zostały zaatakowane przez bolszewickie oddziały Frontu Zachodniego dowodzonego przez komfronta Michaiła Tuchaczewskiego, rozpoczynającego pierwszą, przedwczesną, jak się miało wkrótce okazać, ofensywę. Jej celem było odciążenie sił bolszewickich operujących na południowym – ukraińskim – teatrze działań wojennych.  

16–21 maja 1920 r.
Druga bitwa pod Berezyną. Podczas luzowania 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej nastąpiło natarcie trzech bolszewickich brygad strzeleckich. Próby przełamania polskiego frontu zostały początkowo powstrzymane, lecz w przedłużających się walkach, angażujących po obu stronach coraz większe siły, bolszewikom udało się zająć miasteczko i doprowadzić do odwrotu oddziałów Wojska Polskiego.  

18 maja 1920 r.
Owacyjne powitanie w Warszawie powracającego z frontu Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego.  

22–25 maja 1920 r.
Bitwa pod Królewszczyzną–Duniłowiczami. 1. Armia gen. Stefana Majewskiego wycofująca się pod naciskiem bolszewickiej ofensywy znad Berezyny stoczyła w rejonie miejscowości Królewszczyzna ciężkie walki odwrotowe. Przygotowywane przeciwnatarcie Grupy Operacyjnej gen. Jana Rządkowskiego (1. Dywizja Litewsko-Białoruska i 3. Dywizja Piechoty Legionów) zostało wyprzedzone przez oddziały Armii Czerwonej, które uzyskały powodzenie. Nastąpił dalszy odwrót, nie wolny od chaosu, na Krzywicze.  

23 maja 1920 r.
Natarcie Armii Czerwonej na Borysów.  

25 maja 1920 r.
Nota komisarza ludowego spraw zagranicznych Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Rad Gieorgija Cziczerina do Ligi Narodów w związku z „wyprawą kijowską”, w której odwołano pozwolenie do przyjazdu do RFSRR komisji do spraw jeńców wojennych Fridtjofa Nansena, wobec rzekomego popierania przez Ligę polskiej ofensywy. Polski zwiad lotniczy dostrzegł 1. Armię Konną (Konarmia) komarma Siemiona Budionnego zmierzającą w kierunku Kijowa.  

29 maja 1920 r.
Początek ofensywy bolszewickiej pod Kijowem, którą rozpoczęło natarcie 1. Armii Konnej na II batalion 50. pułku piechoty pod Medwiedówką, dając początek pięciodniowa bitwie pod Samohorodkiem, w wyniku której zostaje powstrzymane pierwsze uderzenie Konarmii komarma Siemiona Budionnego.  

CZERWIEC 1920

1–5 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Krzywiczami. Pod naporem wiosennej ofensywy bolszewickiej oddziały 1. Armii gen. Stefana Majewskiego wycofały się na linię obronną biegnącą od miejscowości Postawy przez jezioro i rzekę Narocz aż po Wilię. Mimo czasowego przerwania polskiego frontu linia ta została utrzymana i posłużyła jako podstawa wyjściowa do kontrofensywy. Nacierające polskie oddziały zdołały przełamać linie obronne Armii Czerwonej, odzyskać utracony teren i ponownie obsadzić rejon Berezyny.  

1–9 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Hornostajpolem. Lewoskrzydłowe oddziały 3. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza zostały zaskoczone w rejonie miasteczka Hornostajpol na Polesiu przez oskrzydlające natarcie bolszewickiej 12. Armii. Bitwa doprowadziła do wyłomu w polskim froncie, co zbiegło się z ogólną dyrektywą odwrotu spod Kijowa (8 czerwca). W rezultacie Wojsko Polskie rozpoczęło odwrót z Ukrainy.  

2 czerwca 1920 r.
 Ostatnią akcję zaczepną w rejonie Kijowa przeprowadziła Grupa Operacyjna płk. Józefa Rybaka. Wchodzący w jej skład 1. pułk piechoty Legionów wykonał z powodzeniem wypad na Boryspol. Działania te miały utrudnić bolszewikom przygotowania do kontrofensywy.  

2–5 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Postawami. W rejonie miejscowości Postawy (woj. wileńskie) dywizje Armii Rezerwowej gen. Kazimierza Sosnkowskiego podjęły kontruderzenie, mające na celu powstrzymanie rozpoczętej przez komfronta Michaiła Tuchaczewskiego ofensywy bolszewickiego Frontu Zachodniego. Kontratak polski między Dźwiną a Borysowem, przeprowadzony przez Armię Rezerwową gen. Kazimierza Sosnkowskiego (wraz z 1. Armią gen. Stefana Majewskiego i 4. Armią gen. Leonarda Skierskiego), na wysunięte jednostki bolszewickiej 15. Armii, zakończony został odrzuceniem wroga na Autę i Berezynę. Bolszewicy zostali zmuszeni do odwrotu na pozycje wyjściowe.  

4 czerwca 1920 r.
 Wojsko Polskie zdobyło Głębokie i Dokszyce.  

4–13 czerwca 1920 r.
 Pierwsza bitwa pod Głębokim – miasteczku leżącym nad jeziorem o tej samej nazwie (woj. wileńskie). W tym rejonie Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego zadała ciężkie straty prawemu skrzydłu bolszewickiej 15. Armii, odrzucając je za rzekę Autę.  

5 czerwca 1920 r.
 Przełamanie przez 1. Armię Konną komarma Siemiona Budionnego polskich pozycji pod Skwirą (na styku polskiej 3. i 6. Armii); inicjatywa operacyjna przeszła w ręce Armii Czerwonej.  

9 czerwca 1920 r.
 Zakończenie bitwy nad Berezyną, Natarcie Armii Czerwonej na Czarnobyl.  

10–18 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Korosteniem. Wycofujące się spod Kijowa oddziały 3. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza stoczyły szereg walk w rejonie miasteczka Korosteń z bolszewicką 1. Armią Konną komarma Siemiona Budionnego, 12. Armią komarma Sergiusza Mleżeninowa oraz Grupą Operacyjną 14. Armii komarma Jony Jakira, które dążyły do odcięcia Polakom drogi odwrotu. 3. Armia zdołała jednak uniknąć okrążenia.  

11–13 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Borodianką. Wycofująca się z Kijowa 3. Armia gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, zagrożona oskrzydleniem przez bolszewików w rejonie miasteczka Borodianka nad rzeką Zdwiż, wykonała zwrot zaczepny. Celu głównego – rozbicia sił komarma Siemiona Budionnego nie udało się przeprowadzić, jednak 3. Armia odzyskała swobodę działania, co umożliwiło jej dalszy zorganizowany odwrót.  

14–16 czerwca 1920 r.
 Bitwa pod Radomyślem. Podczas odwrotu spod Kijowa oddziały należące do Grupy Operacyjnej gen. Karola Schuberta stoczyły w pobliżu miasteczka Radomyśl bój z bolszewicką 4. Dywizją Kawalerii komdywa Oki Gorodowikowa (ze składu 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego), odnosząc w nim spory sukces taktyczny. Miasteczko zajęli jednak bolszewicy z 14. Dywizji Kawalerii komdywa Klimenta Woroszyłowa.  

19 czerwca 1920 r.
 Ponowna organizacja polskiej 2. Armii w celu likwidacji zagrożenia wynikłego z postępów bolszewickiej 1. Armii Konnej. Jej dowództwo Naczelny Wódz Józef Piłsudski powierzył gen. Kazimierzowi Raszewskiemu.    

21 czerwca 1920 r.
 Między Dźwiną a Berezyną Wojsko Polskie odparło silne ataki oddziałów Armii Czerwonej, zadając im duże straty.  

24 czerwca 1920 r.
 Marszałek Józef Piłsudski spotkał się w Belwederze z Borysem Sawinkowem, rosyjskim działaczem niepodległościowym, przedstawicielem emigracyjnego Komitetu Narodowego Rosyjskiego. Omawiano sprawę tworzenia w Polsce – w Brześciu nad Bugiem – rosyjskich oddziałów mających walczyć z bolszewikami.  

26 czerwca 1920 r.
Po odwołaniu gen. Antoniego Listowskiego dowódcą Frontu Ukraińskiego został gen. Edward  Śmigły-Rydz, który postanowił koncentrycznym uderzeniem zniszczyć bolszewicka 1. Armię Konną siłami 2. Armii gen. Kazimierza Raszewskiego i 6. Armii gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego.  

27 czerwca 1920 r.
 Okólnik Naczelnego Dowództwa do dowódców armii frontu wschodniego, w którym informowano, że w wypadku spodziewanej ofensywy bolszewickiej „muszą liczyć jedynie na własne siły przy odpieraniu wszystkich ataków nieprzyjacielskich, gdyż Naczelne Dowództwo nie posiada rezerw”.  

30 czerwca 1920 r.
 Polska wyczerpała wszystkie kredyty udzielane przez zachodnich sojuszników na cele wojenne.  

LIPIEC 1920

1 lipca 1920 r.
Sejm RP wobec bolszewickiego zagrożenia powołał Radę Obrony Państwa. W jej skład weszli: Naczelnik Państwa (jako przewodniczący), marszałek Sejmu, 10 posłów wybranych przez Sejm, premier, 3 ministrów wybranych przez rząd oraz 3 przedstawicieli armii wybranych przez Naczelnego Wodza.

1–10 lipca 1920 r.
Bitwa pod Ostrogiem. Wydzielona ze składu 6. Armii gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego toczyła między Ostrogiem a Zasławiem (Wołyń) uporczywe walki odwrotowe z zamiarem powstrzymania pochodu 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego. Ciężar walk spoczywał głównie na 18. Dywizji Piechoty gen. Franciszka Krajowskiego, która zdołała opanować miasto, ale pogarszająca się sytuacja na całym froncie wymusiła dalszy odwrót.

3 lipca 1920 r.
Odezwa Rady Obrony Państwa do obywateli Rzeczypospolitej, która wzywała naród do współdziałania i pomocy żołnierzom na froncie.

4 lipca 1920 r.
Początek ofensywy Armii Czerwonej w rejonie Mołodeczno–Połock. Odwrót Wojska Polskiego na Wilno i Lidę. Na południu 1. Armia Konna komarma Siemiona Budionnego zdobywa Ostróg i kieruje się na Równe.

4–5 lipca 1920 r.
Bitwa pod Czernicą Wielką. Rejon tej białoruskiej wsi podczas wojny polsko-bolszewickiej był trzykrotnie widownią walk. Największe znaczenie miał stoczony 4 lipca 1920 roku bój oddziałów 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Jana Rządkowskiego z siłami bolszewickich XIII i XV Brygad Strzeleckich wchodzących w skład Frontu Zachodniego, który właśnie na rozkaz komfronta Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczął ofensywę. Stawiający mężny opór Polacy zostali o świcie 5 lipca odrzuceni i zmuszeni do opuszczenia linii rzeki Berezyny.

4–5 lipca 1920 r.
Bitwa nad jeziorem Dołhe. Oddziały polskiej 1. Armii gen. Gustawa Zygadłowicza stoczyły w pobliżu jeziora Dołhe na Białorusi bitwę z nacierającymi w ramach rozwijającej się ofensywy komfronta Michaiła Tuchaczewskiego siłami bolszewickiej 15. Armii komarma Augusta Korka. Grupy Operacyjnej gen. Władysława Jędrzejewskiego i Jana Rządkowskiego nie zdołały odeprzeć natarcia dwukrotnie liczniejszych w tym rejonie sił Armii Czerwonej. Zgrupowanie gen. Jędrzejewskiego uległo całkowitemu rozbiciu, a front polski w obliczu groźby przełamania został zwinięty.

4–5 lipca 1920 r.
Bitwa pod Dryhuczami. Podczas ofensywy bolszewickiego Frontu Zachodniego komfronta Michaiła Tuchaczewskiego nad Autą doszło w pobliżu wsi Dryhucze nad Dźwiną do walki zgrupowania ppłk. Jana Sawickiego osłaniającego lewe skrzydło 1. Armii gen. Gustawa Zygadłowicza. W 10-godzinnym boju pięciokrotnie słabsze zgrupowanie polskie powstrzymywało skutecznie natarcie grupy uderzeniowej bolszewickiej 4. Armii komarma Jewgienija Siergiejewa. Jednak atak III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca rozerwał linię obronną na przesmykach między jeziorami i zmusił nasze oddziały do odwrotu w dwóch grupach, osłanianego przez 18. pułk ułanów.

4–6 lipca 1920 r.
Bitwa nad Autą. Broniąca linii rzeki Auta (prawy dopływ Dzisny) polska 1. Armia gen. Gustawa Zygadłowicza została zaatakowana rankiem 4 lipca wzdłuż całego 100-kilometrowego odcinka. Po całodziennej walce Polacy zużyli wszystkie odwody. Następnego dnia wobec realnej groźby oskrzydlenia dowodzący całym Frontem Północno-Wschodnim gen. Stanisław Szeptycki nakazał odwrót. Odrywanie się od nacierającej Armii Czerwonej miało jednak przebieg nieskoordynowany, gdyż rozkaz nie dotarł na czas do wszystkich walczących zgrupowań; przeciągnęło się na kolejny dzień bitwy. Ofensywa komfronta Michaiła Tuchaczewskiego, choć chwilowo powstrzymana, nabrała jednak rozmachu, któremu towarzyszył odtąd stały odwrót Wojska Polskiego w stronę Niemna.

4–7 lipca 1920 r.
Bitwa pod Hermanowiczami. Miasteczko Hermanowicze (woj. wileńskie) było terenem walk Grupy Operacyjnej gen. Lucjana Żeligowskiego powstrzymującej ataki bolszewickich 18. i 54. Dywizji Strzeleckich. Dopiero wskutek pogorszenia położenia na całym odcinku frontu Grupa Operacyjna wycofała się w kierunku Wilna, unikając okrążenia i rozbicia.

5 lipca 1920 r.
Natarcie bolszewickie wzdłuż Berezyny. Wojsko Polskie opuściło Równe.
Rada Obrony Państwa wystosowała apel do obradującej w Spa konferencji Rady Najwyższej Ententy o udzielenie Polsce pomocy.

5–7 lipca 1920 r.
Druga bitwa pod Głębokim. Założeniem drugiego boju w rejonie miasteczka Głębokie (woj. wileńskie) było opóźnianie ofensywy Frontu Zachodniego komfronta Michaiła Tuchaczewskiego. Oddziały 1. Armii gen. Gustawa Zygadłowicza, zbierające się dopiero po przegranej bitwie nad Autą, stawiały opór natarciu bolszewickich 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza i 15. Armii komarma Augusta Korka. W wyniku walk większość sił polskich została zmuszona do odwrotu w kierunku na Mołodeczno.

6 lipca 1920 r.
Powołanie Inspektoratu Armii Ochotniczej z gen. Józefem Hallerem na czele. Armia Czerwona przekroczyła Berezynę i zajęła Dokszyce.

7–10 lipca 1920 r.
Bitwa nad Berezyną. W lipcu 1920 roku komfronta Michaił Tuchaczewski podjął siłami 4. Armii komarma Jewgienija Siergiejewa ofensywę w kierunku Mińska i Ihumenia, co zapewniło mu sukces operacyjny. Jednostki Wojska Polskiego z 1. Armii gen. Gustawa Zygadłowicza i 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego toczyły ze zmiennym szczęściem lokalne boje opóźniające, po czym opuściły Berezynę i przeszły do odwrotu.

7 lipca 1920 r.
Walki polskich oddziałów na tyłach przebijającej się pod Lwów 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego w rejonie Moszczenicy Wielkiej, Bielmaża i Ostroga.

8 lipca 1920 r.
Bolszewicka kawaleria zdobyła linię kolejową między Święcianami a Dyneburgiem.
Katastrofalny stan rezerw ludzkich Wojska Polskiego sprawił, iż minister spraw wojskowych gen. Kazimierz Sosnkowski wydał rozkaz o utworzeniu z dniem 7 lipca 1920 roku Generalnego Inspektoratu Armii Ochotniczej i mianowaniu gen. Józefa Hallera jej Generalnym Inspektorem. Do 30 września 1920 roku do Armii Ochotniczej zgłosiło się 105 714 ochotników.

8–11 lipca 1920 r.
Druga bitwa o Mińsk. W czasie odwrotu Wojska Polskiego znad Berezyny pod naporem ofensywy bolszewickiej oddziały 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego (Grupa Operacyjna gen. Henryka Minkiewicza) obsadziły rejon Mińska. Nocne natarcie bolszewików, podczas którego doszło do walk ulicznych, przełamało polską obronę. Załoga miasta zdołała jednak w ciężkich walkach i przy znacznych stratach wywalczyć sobie drogę odwrotu.

9 lipca 1920 r.
Ciężkie starcia pod Mińskiem, bolszewicy zajęli Sarny.

10 lipca 1920 r.
Odwrót Wojska Polskiego na całym froncie – na północnym-wschodzie linia obrony na rzece Wilejce, opierając się o Święciany; Grupa Poleska gen. Władysława Sikorskiego cofała się na Łuniniec. Na południu w rejonie Dubna toczyły się walki z 1. Armią Konną komarma Siemiona Budionnego (10–20 lipca).
Konferencja przedstawicieli Ententy w Spa zgodziła się na pośrednictwo w rokowaniach pokojowych Polski z bolszewikami, pod warunkiem przyjęcia przez premiera Władysława Grabskiego warunku wycofania Wojska Polskiego na prowizoryczną linię zaproponowaną przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych lorda Curzona oraz zastosowanie się Polski do decyzji w sprawie Galicji Wschodniej, Litwy, Gdańska i Cieszyna. Premier, ulegając naciskom państw zachodnich (głównie Wielkiej Brytanii) zgodził się na te upokarzające warunki i podpisał stosowną umowę.

11 lipca 1920 r.
Bolszewicy zajęli Mińsk, natarcie na Ptycz.

12 lipca 1920 r.
Rząd litewski podpisał z bolszewicką Rosją Sowiecką traktat, który przewidywał przekazanie stronie litewskiej zajętego przez Armię Czerwoną Wilna. W zamian Litwa zgodziła się na przemarsz Armii Czerwonej przez jej terytorium.

14 lipca 1920 r.
Ciężkie walki w rejonie Wilna.

15 lipca 1920 r.
Wojsko Polskie opuściło Wilno. 2. Dywizja Białorusko-Litewska gen. Józefa Lasockiego poniosła ciężki straty w walce, tracąc m.in. całą artylerię.

17 lipca 1920 r.
Wojsko Polskie opuściło Lidę.

18–25 lipca 1920 r.
Bitwa o Grodno. Miasto-twierdza nad Niemnem było dwukrotnie widownią zaciętych walk. 18 lipca 1920 roku załoga (5700 ludzi, 14 dział, 43 czołgi, pociąg pancerny) pod dowództwem gen. Stefana Mokrzeckiego broniła rejonu twierdzy przed nacierającymi oddziałami III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca (5000 szabel, 40 ckm-ów, 20 dział). Drugi atak przyniósł bolszewikom powodzenie, zdobyli jeden z fortów, a następnie wdarli się do miasta. Resztki załogi ewakuowały się nocą na drugi brzeg Niemna. W ramach przeciwnatarcia zarządzonego przez dowódcę Frontu Północno-Wschodniego gen. Stanisława Szeptyckiego Grupa Operacyjna gen. Lucjana Żeligowskiego 20 lipca podjęła próbę odbicia twierdzy bronionej przez bolszewickich kawalerzystów. Mimo początkowego powodzenia musiała się jednak wycofać, zagrożona okrążeniem przez, a to na skutek niepowodzenia sąsiedniego polskiego zgrupowania.

18–27 lipca 1920 r.
Bitwa pod Czartoryskiem. Miasteczko nad rzeką Styr na Wołyniu było świadkiem boju osłonowego Grupy Operacyjnej płk. Karola Schuberta (7. Dywizja Piechoty i ukraińska 6. Dywizja Piechoty), który miał na celu ułatwienie odwrotu 3. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza z Ukrainy. Linia obronna na Styrze w rejonie Mulczyce–Czartorysk została mimo znacznych strat utrzymana, aż do wycofania całego polskiego frontu.

19 lipca 1920 r.
Bitwa pod Dubnem. W rejonie miasta Dubno nad rzeką Ikwą, ważnego punktu strategicznego na Wołyniu, toczyły się kilkunastodniowe walki Grupy Operacyjnej gen. Franciszka Krajowskiego z oddziałami 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego. Ich kulminację stanowił krwawy bój 3. Dywizji Piechoty gen. Leona Berbeckiego i 18. Dywizji Piechoty gen. Franciszka Krajowskiego z dwiema dywizjami bolszewickiej kawalerii zamierzającymi zająć miasto. Polacy odparli atak i uzyskali chwilowe powodzenie, którego nie wykorzystali jednak operacyjnie. Wojsko Polskie opuściło też Baranowicze; walki na południe od Prypeci.

19–22 lipca 1920 r.
Walki prowadzone nad rzeką Niemen na dwa miesiące przed walnym starciem określanym mianem bitwy niemeńskiej. Od 19 lipca 1920 roku część sił polskiej 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego próbowała dokonać zwrotu zaczepnego celem odciążenia sąsiedniej 1. Armii gen. Gustawa Zygadłowicza i ułatwienia jej uporządkowania szyków. Działające w kilku ugrupowaniach, bez należytej koordynacji i wsparcia polskie oddziały toczyły lokalne boje, które jednak wobec zajęcia Grodna przez III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca nie przyniosły poprawy położenia operacyjnego i linia Niemna została utracona. Energiczne próby jej odzyskania przez nowego dowódcę 1. Armii gen. Jana Romera nie dały rezultatu i Front Północno-Wschodni musiał kontynuować odwrót na linię Narwi i Bugu.

20 lipca 1920 r.
Głównodowodzący Armii Czerwonej komarm I rangi Siergiej Kamieniew wydał dowództwom Frontu Zachodniego i Południowo-Zachodniego rozkaz wykonania decydującego uderzenia na Warszawę.
W skutek działań III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca Wojsko Polskie przeprowadza odwrót za Niemen; Grodno i Słonim w rękach bolszewików.

20–28 lipca 1920 r.
Bitwa pod Bóbrką. W okolicach tego miasteczka (woj. lwowskie) dwie dywizje 6. Armii gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego stoczyły bój osłonowy z oddziałami bolszewickimi komarma Siemiona Budionnego i komarma Jony Jakira, których celem było zdobycie Lwowa. Wzorowo przeprowadzone działania manewrowe pozwoliły na scalenie rozerwanej wcześniej linii polskiego frontu i chwilowe odrzucenie jednostek bolszewickich zagrażających miastu.

21 lipca 1920 r.
Ciężkie walki nad rzeką Zbrucz.

21–27 lipca 1920 r.
Bitwa pod Berezą Kartuską. W okolicach miasteczka Bereza Kartuska (woj. poleskie) nad rzeką Jasiołdą 14. Dywizja Piechoty gen. Daniela Konarzewskiego wsparta szwadronami 4. pułku ułanów płk. Stanisława Rawicz-Dziewulskiego i 15. pułku ułanów ppłk. Władysława Andersa toczyła bój obronny z nacierającymi oddziałami 8. i 10. Dywizji Strzeleckich Armii Czerwonej. Jednak impet rozwijającej się ofensywy komfronta Michaiła Tuchaczewskiego zmusił Polaków do wycofania się z Berezy Kartuskiej i dalszego odwrotu w kierunku Kobrynia.

23 lipca 1920 r.
Nowy rozkaz głównodowodzącego Armii Czerwonej komarma I rangi Siergieja Kamieniewa: Front Zachodni uderzać miał na Warszawę, natomiast Front Południowo-Zachodni miał atakować Lwów.

24 lipca 1920 r.
W miejsce rządu premiera Władysława Grabskiego powołany został koalicyjny Rząd Obrony Narodowej z Wincentym Witosem na czele. Wyjazd pierwszej delegacji polskiej do Brześcia nad Bugiem w celu porozumienia się w sprawie zawieszenia broni.

25 lipca 1920 r.
Na czele misji alianckiej przybył do Polski w charakterze doradcy gen. Maxime Weygand, szef sztabu Armii Francuskiej oraz ambasador brytyjski w Berlinie lord Edgar Vincent D’Abernon. Jednym z członków misji był też kpt. Charles de Gaulle.
Armia Czerwona zajęła Sokółkę i Brody; odwrót Wojska Polskiego na linię Bugu i Narwi.

26 lipca 1920 r.
Ciężkie walki nad Seretem. Początek starć z 1. Armią Konną komarma Siemiona Budionnego pod Brodami i Radziwiłłowem trwającymi do 9 sierpnia.

26–27 lipca 1920 r.
Bitwa nad rzeką Supraśl. Wycofujące się pod naporem bolszewickiego Frontu Zachodniego komfronta Michaiła Tuchaczewskiego polskie oddziały 1. Armii gen. Jana Romera (Grupy Operacyjnej gen. Władysława Jędrzejewskiego i gen. Lucjana Żeligowskiego) toczyły nad rzeką Supraśl (dopływ Narwi) dwudniowe walki, próbując przechwycić lokalnie inicjatywę. Bolszewicy przełamali jednak polskie linie obronne, wymuszając dalszy odwrót na linię Narwi.

27 lipca 1920 r.
Armia Czerwona zajęła Ossowiec.

28 lipca 1920 r.
Armia Czerwona zajęła Białystok i Hajnówkę. Pięciodniowe walki pod Łomżą.

28–30 lipca 1920 r.
Bitwa pod Kobryniem. W czasie lipcowego odwrotu pod naporem ofensywy komfronta Michaiła Tuchaczewskiego w rejonie miasta Kobryń (woj. poleskie) oddziały wchodzące w skład Grupy Operacyjnej gen. Daniela Konarzewskiego toczyły ciężkie, trzydniowe walki opóźniające z sowiecką 10. i 47. Dywizją Strzelecką. Polacy zdołali wprawdzie powstrzymać natarcie Armii Czerwonej, ale zbyt późny odwrót w stronę Brześcia uniemożliwił Naczelnemu Wodzowi marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu stoczenie walnej bitwy nad Bugiem i wymusił dalszy odwrót.

28 lipca–2 sierpnia 1920 r.
Bitwa nad Orlanką. Podczas odwrotu znad Niemna polskie oddziały wchodzące w skład Grup gen. Władysława Jędrzejewskiego i gen. Władysława Junga zajęły pozycje obronne na linii rzeczki Orlanka (lewy dopływ Narwi). Toczyły tam ciężkie walki, których celem było opóźnianie zmierzającej ku Warszawie bolszewickiej ofensywy. Próby powstrzymania natarcia Armii Czerwonej (6., 11., 21. i 46. Dywizje Strzeleckie) nie powiodły się i polskie oddziały zostały zmuszone do odchodzenia na linię Bugu.

28 lipca–2 sierpnia 1920 r.
Obrona Brześcia nad Bugiem. Podczas odwrotu polskich oddziałów na linię Bugu skoncentrowana w rejonie twierdzy brzeskiej Grupa Poleska gen. Władysława Sikorskiego próbowała, bez powodzenia, dokonać zwrotu zaczepnego. Bolszewicy utrzymali inicjatywę taktyczną, zajęli miasto, a następnie także cytadelę. Oddziały polskie wycofały się na lewy brzeg Bugu.

29 lipca–3 sierpnia 1920 r.
Obrona Łomży. Zabezpieczająca prawe skrzydło cofającej się 1. Armii gen. Mieczysława Kulińskiego (potem gen. Władysława Jędrzejewskiego) Grupa Operacyjna gen. Stefana Suszyńskiego (potem gen. Jana Wroczyńskiego) stoczyła bój z oddziałami III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca nacierającymi na miasto nad Narwią. Broniące Łomży zgrupowanie ppłk. Andrzeja Kopy pod naciskiem bolszewików opuściło prawobrzeżne forty, przenosząc się do centrum miasta. Okrążone ze wszystkich stron, za cenę znacznych strat, odparło całodzienne natarcie. Nie otrzymawszy jednak odsieczy, zgrupowanie opuściło Łomżę, przebijając się przez pierścień bolszewickiej kawalerii w kierunku Zambrowa.

29 lipca–4 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Brodami i Beresteczkiem. Została stoczona w Małopolsce Wschodniej przez 2. Armię gen. Kazimierza Raszewskiego, złożoną ze znacznej ilości jednostek kawalerii, z siłami 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego. W decydującej fazie bitwy (1 sierpnia) Polacy przejęli inicjatywę i w rejonie Brodów zadali dwóm bolszewickim dywizjom jazdy poważne straty, osłabiając wartość bojową całej formacji. Jednak wobec sforsowania przez bolszewików Bugu i Narwi oraz upadku Brześcia nad Bugiem Wódz Naczelny marszałek Józef Piłsudski nakazał przerwanie korzystnie rozwijającej się operacji.

30 lipca 1920 r.
Władze bolszewickie przyjęły delegatów polskich, przybyłych na rozmowy w sprawie zawieszenia broni, po to by im zakomunikować, iż nie chcą rokowań o rozejm, lecz o pokój, a delegacja polska nie ma do tego uprawnień.
Bolszewicy zajęli rejon Brześcia nad Bugiem.
W Białymstoku utworzony został Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski. W jego skład weszli: Julian Marchlewski (przewodniczący), Feliks Dzierżyński, Feliks Kon, Edward Próchniak i Józef Unszlicht.

30–31 lipca 1920 r.
Bitwa pod Brańskiem. Prawoskrzydłowe dywizje 1. Armii dowodzone przez gen. Władysława Jędrzejewskiego podjęły działania zaczepne z przedmościa na rzece Nurzec w rejonie Brańska dla powstrzymania rozwijającej się w kierunku Bugu ofensywy bolszewickiej 16. Armii komarma W.P. Głagolewa. Walki, toczone częściowo w samym miasteczku, przyniosły chwilowe powodzenie oddziałom 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Jana Rządkowskiego. Zasadniczy cel, jakim było zyskanie na czasie dla dalszego odwrotu sił polskich, został spełniony.

31 lipca–6 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Janowem Podlaskim. W czasie polskiego odwrotu pod naporem ofensywy komfronta Michaiła Tuchaczewskiego Grupa Operacyjna gen. Daniela Konarzewskiego obsadziła lewy brzeg Bugu w rejonie miasteczka Janów Podlaski (woj. lubelskie). Działania polskie, polegające na utrudnieniu bolszewikom sforsowania linii Bugu, dały efekt w postaci opóźnienia marszu sowieckiej 16. Armii komarma W.P. Głagolewa na Warszawę.

31 lipca–8 sierpnia 1919 r.
Pierwsza bitwa o Mińsk Litewski. Podczas wiosenno-letniej polskiej ofensywy przeciwko Armii Czerwonej na północno-wschodnich kresach dawnej Rzeczypospolitej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego gen. Stanisław Szeptycki zarządził zajęcie najważniejszego miasta białoruskiego nad Świsłoczą. Operację przeprowadziły Grupy Operacyjnej gen. Józefa Lasockiego i gen. Daniela Konarzewskiego oraz 1. Dywizja Piechoty Legionów gen. Edwarda Śmigłego-Rydza i 2. Dywizja Piechoty Legionów gen. Bolesława Roi. Koncentryczne natarcie polskich oddziałów przełamało opór bolszewików, zmuszając ich do odwrotu. Pościg 15. pułku ułanów ppłk. Władysława Andersa rozbił znaczną część cofających się w nieładzie jednostek bolszewickich. 

SIERPIEŃ 1920

1 sierpnia 1920 r.
Ciężkie walki nad Bugiem w rejonie Brześcia; Brześć zajęty został prze Armię Czerwoną.

1–3 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Ciechanowcem. Podczas odwrotu na linię Bugu oddziały 1. Armii gen. Władysława Jędrzejewskiego (Grupa Operacyjna gen. Jana Rządkowskiego, potem gen. Aleksandra Osińskiego) toczyły w rejonie miasta Ciechanowiec ciężkie walki, broniąc linii rzeki Nurzec przed natarciem bolszewickiej 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza. Groźba oskrzydlenia zmusiła polskie oddziały do wycofania się.

2 sierpnia 1920 r.
Łomża w rękach bolszewików.

2–4 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Nastasowem. Podczas działań obronnych w Małopolsce Wschodniej prowadzonych w lipcu i sierpniu wzdłuż linii Strypa–Seret (lewostronne dopływy Dniestru) 12. Dywizja Piechoty gen. Mariana Żegoty-Januszajtisa stoczyła ciężki trzydniowy bój z sowiecką 40. Dywizją Strzelecka, tracąc 29 oficerów i 500 szeregowych poległych i rannych.

3 sierpnia 1920 r.
Ciężkie walki pod Mikulińcami. Ostatnie próby utrzymanie przez Wojsko Polskie linii Bugu pod Małkinią – polskie oddziały przez kolejne cztery dni powstrzymywały nacierającego w kierunku Wyszkowa przeciwnika.

5 sierpnia 1920 r.
Bój o linię rzeki Seret. Papież Benedykt XV wyraził życzenie, aby wszyscy biskupi świata katolickiego wznieśli „gorące modły dla miłosierdzia Pańskiego nad nieszczęsną Polską”, podkreślając, że obecnie w niebezpieczeństwie jest nie tylko Polska, ale i cała Europa.

5-6 sierpnia 1920 r.
Naczelny Wódz marszałek Józef Piłsudski opracował wstępne założenia manewru znad Wieprza – ataku grupą manewrową na tyły wojsk Michaiła Tuchaczewskiego. Słabą stroną planu był całkowity brak odwodów umożliwiających utworzenie takiej Grupy Operacyjnej– konieczne by było wycofywanie dywizji walczących na froncie.

6 sierpnia 1920 r.
Armia Czerwona zajęła Ostrołękę.

7 sierpnia 1920 r.
Węgrzy zadeklarowali wsparcie Wojska Polskiego w postaci 30 000 kawalerzystów, jednak Czechosłowacja nie zezwoliła na tranzyt tych jednostek przez swoje terytorium.

8 sierpnia 1920 r.
Walki o Ciechanów. Formowanie linii obrony Warszawy.

8/9 sierpnia 1920 r.
Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Tadeusz Jordan-Rozwadowski wydał Rozkaz operacyjny nr 10 000 – ostateczną dyrektywę do Bitwy Warszawskiej. Rozkaz zatwierdzili m.in. Naczelny Wódz marszałek Józef Piłsudski i gen. Maxime Weygand. Tej sytuacji pod względem politycznym za późniejsze zwycięstwo lub klęskę odpowiedzialność brał na siebie marszałek Piłsudski, natomiast pod względem technicznym-wojskowym odpowiedzialność za przygotowanie planów spadała całkowicie na gen. Rozwadowskiego. Bez współpracy oby wojskowych zwycięstwo z 1920 r. byłoby praktycznie niemożliwe.

9 sierpnia 1920 r.
Wznowienie pertraktacji pokojowych z bolszewikami. Premier Czechosłowacji Edward Beneš oświadczył przedstawicielom Polski, ze nie przepuści przez swój kraj żadnych transportów z materiałami wojennymi dla Polski.

10 sierpnia 1920 r.
Bój o Pułtusk.

10–14 sierpnia 1920 r.
Obrona Kamionki Strumiłowej. Miasteczka nad Bugiem (Małopolska Wschodnia) i przepraw przez rzekę broniła Grupa Operacyjna gen. Piotra Szymanowskiego (10., 40. i 105. pułki piechoty) przed bolszewicką 14. Dywizją Kawalerii komdywa A.J. Parchomienki, ze składu 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego, która wykonywała manewr mający umożliwić zajęcie Lwowa. W trzydniowych walkach polskie oddziały zostało rozbite. Jednak bolszewicy nie zdobyli miasta, a ich zamiary operacyjne uległy zwłoce.

11 sierpnia 1920 r.
Bolszewicy zajęli Mławę i Pułtusk.

12 sierpnia 1920 r.
Wyjazd Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego z Warszawy do Puław.

12–16 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Dęblinem. Nowo utworzona 4. Armia gen. Leonarda Skierskiego, stanowiąca główną siłę uderzeniową Frontu Środkowego, któremu z kolei przypadło najważniejsze zadanie w Bitwie Warszawskiej – przełamania skrzydła i wyjścia na tyły wojsk komfronta Michaiła Tuchaczewskiego, zajęła podstawę wyjściową do natarcia wzdłuż rzeki Wieprz. Jej atak wymierzony w Grupę Mozyrską doprowadził do rozbicia bolszewickiej 47. Dywizji Strzeleckiej komdywa N.I. Sziły w rejonie Dęblina, następnie opanowania Garwolina i nawiązania kontaktu bojowego z lewym skrzydłem bolszewickiej 16. Armii komarma W.P. Głagolewa oblegającej Warszawę. Wykonująca główne uderzenie 14. Dywizja Piechoty gen. Daniela Konarzewskiego, przy której znajdował się też Naczelny Wódz marszałek Józef Piłsudski, wzięła do niewoli ponad 7 tysięcy bolszewików, zdobyła 30 ckm-ów i trzy działa, zaś Grupa Mozyrska została rozbita.


12-13 sierpnia 1920 r.
Pierwsza bitwa pod Hrubieszowem. W nocy z 12 na 13 sierpnia 3. Dywizja Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego, wchodząca w skład 3. Armii gen. Zygmunta Zielińskiego przegrupowującej się do uderzenia znad Wieprza, rozpoczęła uwieńczone powodzeniem natarcie na miasteczko. Przez cały następny dzień z powodzeniem broniła go przed próbami odbicia ze strony bolszewickich 7. Dywizji Strzeleckiej i 25. Omskiej Dywizji Strzeleckiej im. Włoskiego Proletariatu komdywa Witowta Putny.

13–15 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Radzyminem – starcie stanowiące część Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Główny wysiłek nacierającego na stolicę Polski Frontu Zachodniego komfronta Michaiła Tuchaczewskiego koncentrował się w rejonie miasteczka Radzymin. Nacierający bolszewicy dwukrotnie zajmowali miejscowość, usiłując sforsować pozycje na przedmościu broniącym dostępu do Warszawy, a polskie kontruderzenia dowodzone przez gen. Lucjana Żeligowskiego ich wypierały. Mające bardzo krwawy przebieg walki, zwłaszcza pod Ossowem (tu 14 sierpnia zginął ks. Ignacy Jan Skorupka, kapelan I/236. Ochotniczego pułku piechoty) i Wólką Radzymińską, wygasły dopiero po zmianie ogólnej sytuacji w Bitwie Warszawskiej, której bój pod Radzyminem był ważnym składnikiem.

13–18 sierpnia 1920 r.
Bitwa Warszawska – walne starcie wojny polsko-bolszewickiej. W pierwszych dniach sierpnia odwrót polskiego Frontu Północno-Wschodniego utracił charakter wymuszony naporem bolszewików i zaczął przebiegać zgodnie z planem Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego i szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Tadeusza Jordan-Rozwadowskiego, zawartym w rozkazie operacyjnym do przegrupowania z 6 sierpnia. Dał on początek przygotowaniom do walnej bitwy pod Warszawą. W tym celu oddziały polskie zreorganizowano w trzy fronty (Północny, Środkowy i Południowy) i siedem armii (włączając armię ukraińską) o łącznej sile 32 dywizji piechoty i kawalerii. W rejonie Wieprza utworzona została Grupa Operacyjna (5 dywizji), podporządkowana bezpośrednio marszałkowi Piłsudskiemu.
Armia Czerwona, dowodzona z Moskwy przez naczelnego dowódcę komarma I rangi Siergieja Kamieniewa, maszerowała na zachód dwoma frontami w rozbieżnych kierunkach – jeden wiódł ku Berlinowi, drugi w stronę Czechosłowacji i Bałkanów. Stolicy Polski zagrażał bezpośrednio Front Zachodni. Jego dowódca – komfronta Michaił Tuchaczewski zamierzał powtórzyć klasyczny „manewr paskiewiczowski” z 1831 roku. Na głównym teatrze działań wojny, tj. na kierunku warszawsko-modlińskim dysponował on 24 dywizjami, które docierały do Wisły i na przedpola stolicy. Tam właśnie rozgorzała pierwsza faza bitwy.
Polskie oddziały gen. Franciszka Latinika odpierały kolejne fale szturmujących 6 bolszewickich dywizji strzeleckich, uporczywie i za cenę dużych strat broniąc warszawskiego przedmościa. Szczególnie zacięte walki toczyły się o kluczową pozycję w Radzyminie. Miasteczko kilkakrotnie przechodziło z rąk do rąk. Jego utrata zmusiła dowódcę Frontu Północnego gen. Józefa Hallera do przedwczesnego uruchomienia przeciwnatarcia 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego. Jej walki nad Wkrą 14 sierpnia rozpoczęły drugą fazę Bitwy Warszawskiej.
5. Armia gen. Sikorskiego, trzykrotnie słabsza niż siły bolszewickie operujące na jej odcinku, natarła na wschodni brzeg Wkry, a potem na Nasielsk. Ciężkie boje toczyły się przez następny dzień, kiedy to bolszewickie armie: 3. – komarma Władimira Łazariewicza i 15. – komarma Augusta Korka podjęły atak na całym odcinku. Jednocześnie trwał frontalny szturm na Warszawę. Wszędzie jednak napór Armii Czerwonej został powstrzymany. Rankiem 16 sierpnia rozpoczęło się, także wcześniej niż planowano, uderzenie znad Wieprza, skierowane na lewoskrzydłowy (południowy) odcinek bolszewickiego frontu obsadzany przez Grupę Mozyrską. Po jego przełamaniu polskie natarcie rozwijało się dalej w kierunku północno-wschodnim, osiągając wieczorem odległą o 45 km Włodawę. Oznaczało to wyjście na tyły głównych sił Tuchaczewskiego.
Była to już trzecia faza bitwy, w której równocześnie na północy toczyły się zmagania o Nasielsk. Przyniosły one powodzenie 5. Armii, które osłabiło nacisk wojsk bolszewickich na stolicę. Zarządzone przez Tuchaczewskiego przegrupowanie było spóźnione i nie przyniosło rezultatu poza chwilowym powodzeniem uderzenia III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca w rejonie Płocka. Wobec dalszego szybkiego posuwania się polskich dywizji pogłębiających manewr oskrzydlający Tuchaczewski nakazał on swoim wojskom odwrót znad Wisły. W odpowiedzi Wódz Naczelny marszałek Józef Piłsudski 18 sierpnia wydał rozkaz do pościgu za nieprzyjacielem.
Straty Wojska Polskiego sięgały ok. 4,5 tysiąca zabitych, 22 tysięcy rannych i 10 tysięcy zaginionych, brak natomiast wiarygodnych danych o stratach strony przeciwnej. Przyjmuje się, że ok. 25 tysięcy bolszewików poległo lub było ciężko rannych, 60 tysięcy trafiło do niewoli, zaś 45 tysięcy zostało internowanych przez Niemców.
Zmagania w Bitwie Warszawskiej były też odczytywane jako „Cud nad Wisłą”, gdy żarliwe modlitwy katolików na całym świecie przyniosły wielkie zwycięstwo, które ocaliło Polskę i Europę przed ekspansją komunizmu. Kościół katolicki rozstrzygający dzień walk – 15 sierpnia – połączył z uroczystymi obchodami Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej. Dzień ten ustanowiono także – rozkazem ministra spraw wojskowych gen. Stanisława Szeptyckiego nr 126 z 4 sierpnia 1923 roku – Świętem Wojska Polskiego.

13–19 sierpnia 1920 r.
Obrona Płocka. Podczas bolszewickiej ofensywy na Warszawę dowodzący Frontem Zachodnim komfronta Michaił Tuchaczewski zamierzał zastosować „manewr paskiewiczowski” i sforsować dolną Wisłę na odcinku Toruń–Płock, celem obejścia stolicy Polski od zachodu. Zamysł ten, trafnie odczytany przez marszałka Józefa Piłsudskiego, pokrzyżowały działania obronne wydzielonej w tym celu Grupy Operacyjnej Dolnej Wisły gen. Aleksandra Osińskiego. W zaciętych walkach toczonych na przedmościu Płocka, a potem w samym mieście, które przechodziło z rąk do rąk (intensywne walki uliczne), polskie oddziały uniemożliwiły sowieckiej 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego sforsowanie Wisły, wiążąc jednocześnie jej siły z dala od centrum Bitwy Warszawskiej. Co prawda na innych odcinkach bolszewicy uzyskali lokalne powodzenie, ale generalna zmiana położenia zmusiła ich do odwrotu.

14–16 sierpnia 1920 r.
Bitwa nad Wkrą. O świcie 14 sierpnia 5. Armia gen. Władysława Sikorskiego, licząca 22 tysiące bagnetów, 3800 szabel, 452 ckm, 141 dział, 57 czołgów i samochodów pancernych i dwa pociągi pancerne, na rozkaz dowódcy Frontu Północnego gen. Józefa Hallera rozpoczęła działania zaczepne, obsadzając lewy brzeg Wisły (prawobrzeżny dopływ Bugu). Jej przeciwnikiem były ugrupowane na dużej przestrzeni dwie armie bolszewickie (4. – komarma Aleksandra Szuwajewa i 15. – komarma Augusta Korka), o łącznej sile 68 tysięcy bagnetów, 6600 szabel, 1406 ckm-ów i 327 dział. Celem polskich działań było zmniejszenie naporu Armii Czerwonej na Warszawę. Główne uderzenie wykonała Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego, która obsadziła zachodni brzeg rzeki, a następnie nacierała dalej z powodzeniem na kierunku północno-zachodnim. Walki toczyły się jednak ze zmiennym szczęściem, bolszewicy zdobyli m.in. dwa forty modlińskie. Przez cały następny dzień trwały ciężkie zmagania z głównymi siłami obu bolszewickich armii, dążących do sforsowania Wisły na północ od Warszawy. Udany wypad 203. Ochotniczego pułku ułanów mjr. Zygmunta Podhorskiego na Ciechanów pozbawił łączności dowództwo 4. Armii i w rezultacie sparaliżował jej działania. Sukces odniosła także Grupa Operacyjna gen. Krajowskiego, opanowując linię kolejową Modlin–Mława.
16 sierpnia rozpoczął się bój o Nasielsk. Po twardym oporze bolszewicy oddali miasto i wycofali się nad Narew ze znacznymi stratami. Dalsze działania 5. Armii pod Płońskiem uniemożliwiły Tuchaczewskiemu przegrupowanie sił, które miało przywrócić im inicjatywę operacyjną. Zdobycie Serocka (18 sierpnia) przesądziło o sukcesie Polaków w tym fragmencie Bitwy Warszawskiej.

14–17 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Krasnem. Oddziały 6. Dywizji Piechoty gen. Mieczysława Linde obsadzające odcinek frontu wzdłuż Bugu w pobliżu wsi Krasne stawiły czoło kolejnym natarciom sowieckiej 11. Dywizji Kawalerii komdywa F.M. Morozowa ze składu 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego, która gotowała się do zajęcia Lwowa. Próba zorganizowania kontruderzenia wspólnie z 13. Dywizją Piechoty gen. Stanisława Hallera nie powiodła się. W ciężkich walkach Polacy ponieśli duże straty.

14–17 sierpnia 1920 r.
Obrona Płońska. Wydzielona z 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego podjęła z rejonu Płońska przeciwnatarcie w kierunku na Ciechanów, wymierzone w bolszewicką 15. Armię komarma Augusta Korka. Jednak bolszewicy dzięki posiłkom zdołali odzyskać inicjatywę i zaatakowali miasto, bronione przez zaimprowizowaną grupę płk. Gustawa Orlicz-Dreszera, zajmując część zabudowań. Rozgorzały dwudniowe zacięte walki, o których ostatecznym rozstrzygnięciu zadecydowała zwycięska szarża 1. pułku szwoleżerów mjr. Jerzego Grobickiego.

14–18 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Suchocinem. W pobliżu tego miasteczka nad Wkrą Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego należąca do 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego toczyła zacięte boje z bolszewickimi oddziałami 4. Armii komarma Aleksandra Szuwajewa i 15.Armii komarma Augusta Korka. Zadanie Grupy Operacyjnej i całej armii polegało nawiązaniu części sił bolszewickich celem uniemożliwienia im bezpośredniego uderzenia na Warszawę. Zostało ono wykonane w ciągu pięciodniowych, niezwykle zaciętych walk, zwłaszcza w rejonie Sarnowej Góry. Stanowiąca rdzeń Grupy Operacyjnej gen. Krajowskiego 18. Dywizja Piechoty straciła 35 oficerów i 875 szeregowych.

14–19 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Ciechanowem. Działając w ramach 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego, toczącej właśnie bitwę nad Wkrą, Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego przeszła do działań zaczepnych w rejonie Ciechanowa. Przeciwnatarcie polskich oddziałów doprowadziło do całkowitego rozbicia bolszewików i zdobycia kawaleryjskim zagonem 203. Ochotniczego pułku ułanów mjr. Zygmunta Podhorskiego miasta – ważnego węzła komunikacyjnego, w którym stacjonowało dowództwo bolszewickiej 4. Armii komarma Aleksandra Szuwajewa. Stało się to jednak za cenę wysokich strat, uniemożliwiających przejście do dalszego pościgu.

16 sierpnia 1920 r.
Początek polskiej kontrofensywy znad Wieprza pod dowództwem marszałka Józefa Piłsudskiego.

16–17 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Cycowem. IV Brygada Kawalerii mjr. Feliksa Jaworskiego, wchodząca w skład silnej Grupy Operacyjnej wykonującej pod dowództwem marszałka Józefa Piłsudskiego uderzenie znad Wieprza, stoczyła bój z oddziałami bolszewickiej CLXXII Brygady Strzeleckiej. Na polach wsi Cyców nad rzeką Świnią szarżująca i walcząca w szyku pieszym polska kawaleria rozbiła szyki bolszewickie i wzięła 70 jeńców oraz zdobyła 5 ckm-ów.

16–18 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Brodnicą. Uderzenie Grupy Operacyjnej płk. Stanisława Alexandrowicza na skrzydło bolszewickiej 4. Armii komarma Aleksandra Szuwajewa doprowadziło do zajęcia miasteczka Brodnica (woj. pomorskie). Udany pościg zepchnął część sił bolszewickich w kierunku Mławy. Polacy wzięli 300 jeńców oraz zdobyli 21 ckm-ów i dwa działa.

17 sierpnia 1920 r.
Bolszewicy w odwrocie dotarli do Lidzbarku i Działdowa, maszerowali w kierunku Torunia. Wojsko Polskie zdobyło Łuków i Mińsk Mazowiecki.

17 sierpnia 1920 r.
Obrona Zadwórza. 318 ochotników, głównie lwowskiej młodzieży akademickiej z batalionu kpt. Bolesława Zajączkowskiego z 240. Ochotniczego pułku piechoty broniło miasteczka Zadwórze (30 km na wschód od Lwowa) przed atakiem oddziałów 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego. Odparli sześć szarż bolszewickiej kawalerii. Wszyscy obrońcy polegli; ranni zostali dobici przez bolszewików. Walka przeszła do historii oręża polskiego jako „Polskie Termopile”. Szczątki nieznanego żołnierza z pobojowiska pod Zadwórzem, wskazane przez Jadwigę Zarugiewiczową – matkę młodego obrońcy Lwowa, zostały w 1925 roku uroczyście złożone w Warszawie pod kolumnadą Pałacu Saskiego, gdzie wzniesiono Grób Nieznanego Żołnierza.

18 sierpnia 1920 r.
Wojsko Polskie odzyskuje Pułtusk.

19 sierpnia 1920 r.
Wojsko Polskie wyzwoliło Sokołów, Drohiczyn, Białą i Kodeń.

19–21 sierpnia 1920 r.
Bitwa o Lwów. Oddziały 6. Armii gen. Władysława Jędrzejewskiego, wspierane na prawym skrzydle przez Armię Ukraińską, stoczyły w rejonie Lwowa bitwę z nacierającymi po sforsowaniu Bugu bolszewickimi dywizjami Frontu Południowo-Zachodniego komfronta Aleksandra Jegorowa. Początkowo przeciwnikami Wojska Polskiego była kawaleria z 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego, zluzowana następnie przez Grupę Operacyjną komarma Jony Jakira i Brygadę Kaukaską kombryga Grigorija Kotowskiego. W ciężkich walkach napór czerwonoarmistów został powstrzymany i 6. Armia przechwyciła inicjatywę operacyjną.

19–25 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Ostrowią Mazowiecką. Po rozbiciu i odrzuceniu lewego skrzydła bolszewickiej 16. Armii komarma W.P. Głagolewa polska 4. Armia gen. Leonarda Skierskiego prowadziła walki pościgowe za uchodzącymi spod Warszawy bolszewikami. Czoło pościgu stanowiły 15. Wielkopolska Dywizja Piechoty gen. Władysława Junga i 16. Pomorska Dywizja Piechoty gen. Władysława Ładosia, które pobiły bolszewicką 5. Witebską Dywizję Strzelecką im. Czechosłowackiego Proletariatu i zajęły miasto. W rezultacie tygodniowych działań w rejonie Ostrowi Mazowieckiej bolszewickie 15. Armia komarma Augusta Korka została rozgromiona, 3. Armia komarma Władimira Łazariewicza i 16. Armia komarma W.P. Głagolewa dotkliwie pobite, a 4. Armia komarma Aleksandra Szuwajewa wraz z III Korpusem Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca zupełnie zniszczone.

20 sierpnia 1920 r.
Wyzwolenie przez Wojsko Polskie Ciechanowa i Makowa Mazowieckiego.

20–22 sierpnia 1920 r.
Bitwa o Mławę. Grupa Operacyjna gen. Franciszka Krajowskiego, wykonująca w ramach końcowej fazy bitwy nad Wkrą pościg za cofającymi się na wschód niedobitkami bolszewickiej 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza, próbowała jednocześnie zamknąć drogę odwrotu niedobitkom III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca. Polskie oddziały wyparły w krótkim boju bolszewików z Mławy, ważnego węzła komunikacyjnego. Po zajęciu miasta Polacy kontynuowali pościg, prowadząc ciężkie walki z bolszewicką 15. Dywizją Kawalerii komdywa W.I. Matuzenki.

20–23 sierpnia 1920 r.
Bitwa o Białystok. Oddziały 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza maszerowały za wycofującymi się po przegranej Bitwie Warszawskiej bolszewickimi dywizjami 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza i 16. Armii komarma W.P. Głagolewa, z których część tylko przedstawiała wartość bojową. Mimo zmęczenia pościgiem Polacy natarli z marszu na Białystok. Atak powiódł się i miasto mimo uporczywej obrony zostało odzyskane. Bolszewicy stracili 600 zabitych i rannych, 8 tysięcy jeńców, 22 działa i 140 ckm-ów. Straty polskie wyniosły 220 poległych, w tym siedmiu oficerów. Zajęcie miasta utrudniło odwrót resztek 3. Armii, zaś 16. Armia przestała istnieć.

20 sierpnia–7 września 1920 r.
Zajęcie Brześcia nad Bugiem. Bolszewicy pobici pod Warszawą zaczęli reorganizować swe oddziały dopiero na przedpolach Białegostoku. Dlatego pod wieczór 19 sierpnia 3. Dywizja Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego zajęła bez większych walk miasto i w następnych dniach prowadziła w oparciu o nie działania osłonowe na korzyść 3. Armii gen. Zygmunta Zielińskiego. Kontynuowały je oddziały 11. Dywizji Piechoty płk. Bolesława Jaźwińskiego i 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty gen. Kazimierza Ładosia. Polacy wzięli do niewoli 222 jeńców i rozbili m.in. cztery pociągi pancerne Armii Czerwonej.

21 sierpnia 1920 r.
Początek polskiej kontrofensywy pod Lwowem; wyzwolenie Zambrowa, Wysokiego Mazowieckiego, Przasnysza, Szumska, Działdowa i Mławy.

22 sierpnia 1920 r.
Wojsko Polskie odbiło Łomżę.

23 sierpnia 1920 r.
Rozbicie resztek pod Kolnem III Korpusu Kawalerii komkora Gaja Byżyszkianca; bolszewickie oddziały zaczęły ratować się, przekraczając granicę Prus Wschodnich.

24 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Myszyńcem; zdobycie przez Wojsko Polskie Przemyślan.

25 sierpnia 1920 r.
Zajęcia przez Wojsko Polskie Grajewa; koniec kontrofensywy sierpniowej – Bitwy Warszawskiej.

27 sierpnia 1920 r.
Przekazanie przez bolszewików Wilna Litwinom.

28 sierpnia 1920 r.
1. Armia Konna komarma Siemiona Budionnego dotarła pod Zamość. Wojsko Polskie odzyskało Hrubieszów.

30 sierpnia 1920 r.
Polskie oddziały zajęły Augustów.

31 sierpnia 1920 r.
Bitwa pod Komarowem. Wezwana ponaglającymi rozkazami dowódcy Armii Czerwonej komarma I rangi Siergieja Kamieniewa 1. Armia Konna komarma Siemiona Budionnego (ok. 5 tysięcy szabel) maszerowała spod Lwowa w kierunku Warszawy dla wsparcia wojsk komfronta Michaiła Tuchaczewskiego i umożliwienia im odzyskania inicjatywy operacyjnej. Odparta pod Zamościem, została zagrożona okrążeniem i musiała otworzyć sobie drogę odwrotu. W tej sytuacji w pobliżu wsi Komarów doszło do bitwy kawaleryjskiej między dwiema dywizjami „czerwonych kozaków” Budionnego a polskimi pułkami ułanów i szwoleżerów z 2. Dywizji Jazdy płk. Juliusza Rómmla. Toczona przez cały dzień na znacznej przestrzeni i słabo tylko koordynowana z obu stron, mająca skutkiem tego postać szeregu mniejszych starć, szarż, ucieczek i pościgów, zakończyła się taktycznym sukcesem polskiej jazdy. 1. Armia Konna, której marsz ku Warszawie był i tak spóźniony, cofnęła się na Wołyń. Starcie pod Komarowem było równocześnie ostatnią wielką bitwą kawaleryjską w dziejach wojskowości. 

WRZESIEŃ 1920

1–3 września 1920 r.
Walki polsko-litewskie w rejonie Augustowa, Suwałk i Sejn.

2–7 września 1920 r.
Druga bitwa pod Hrubieszowem. W dniach 2–7 września 3. Armia gen. Władysława Sikorskiego uderzyła na oddziały bolszewickiej 1. Armii Konnej komarma Siemiona Budionnego. Grupa Operacyjna gen. Stanisława Hallera zajęła miasto, jednak główne siły Budionnego wycofały się za Bug, unikając okrążenia i rozbicia. W oparciu o Hrubieszów kontynuowano w następnych dniach operację zaczepną w kierunku na Włodzimierz Wołyński.

2–7 września 1920 r.
Bitwa o Suwałki. Podczas pościgu po Bitwie Warszawskiej kawaleryjskie zgrupowanie ppłk. Adama Nieniewskiego (pięć pułków kawalerii, dwa bataliony piechoty, dwie baterie artylerii) starło się z litewską 2. Dywizją Piechoty (7 tysięcy żołnierzy, 12 dział, 106 ckm-ów), która podjęła również działania ofensywne, mające na celu opanowanie południowej Suwalszczyzny. Mimo taktycznego współdziałania Litwinów z bolszewikami Suwałki zostały opanowane przez Wojsko Polskie.

4 września 1920 r.
Krasne zajęte przez Wojsko Polskie.

10 września 1920 r.
Naczelny Wódz marszałek Józef Piłsudski przybył do Brześcia nad Bugiem. W trakcie narady wojennej z dowódcami 2. Armii gen. Edwardem Śmigłym-Rydzem i 4. Armii gen. Leonardem Skierskim przedstawił koncepcję operacyjnego planu ostatecznego rozgromienia Armii Czerwonej.

11 września 1920 r.
Kobryń zajęty przez Wojsko Polskie.

13 września 1920 r.
Zajęcie Kowala i Włodzimierza Wołyńskiego przez polskie oddziały.

14 września 1920 r.
Wyjazd polskiej delegacji na rokowania pokojowe do Rygi (przeniesionych tam z Mińska). Trzy angielskie torpedowce dowiozły delegację 15 września do portu w Libawie, a stamtąd Polacy dotarli 16 września pociągiem do Rygi.

14–16 września 1920 r.
Bitwa nad Dniestrem. Wspólne natarcie Grupy Operacyjnej gen. Franciszka Latinika (8. Dywizja Piechoty gen. Stanisława Burhadt-Bukackiego i 1. Brygada Jazdy płk. Władysław Belina-Prażmowski) oraz Armii Ukraińskiej gen. Pawła Udowiczenki skoncentrowanych wzdłuż rzeki, na wschód od Stanisławowa na dwie dywizje bolszewickie – 41. Dywizji Strzeleckiej i 8. Dywizji Kawalerii komdywa Witalija Primakowa. Przyniosło ono częściowy sukces, spychając bolszewików na północny wschód. Pozwoliło to zająć Czortków, a następnie osiągnąć linię Zbrucza. Do niewoli trafiło 1700 bolszewików, zdobyto również sprzęt bojowy, jednak główne siły nie zostały rozbite.

15 września 1920 r.
Zajęcie Kamienia Koszyrskiego przez Wojsko Polskie.

16 września 1920 r.
Bitwa pod Dytiatynem. 13. pułk piechoty „Dzieci Krakowa” dowodzony przez kpt. SG Jana Gabrysia osłaniał lewe skrzydło 8. Dywizji Piechoty gen. Stanisława Burhadt-Bukackiego przed nadciągającą do strony Rohatyna bolszewicką 8. Dywizją Kawalerii „Czerwonych Kozaków” komdywa Witalija Primakowa, wzmocnionej CXXIII Brygadą Strzelecka oraz artylerią, wycofującymi się na wschód. Na drodze ich odwrotu znalazło się wzgórze w pobliżu Dydiatyna, obsadzone przez III batalion, złożony z dwóch kompanii piechoty i baterii artylerii górskiej (200 bagnetów, 6 armat, 6 ckm-ów). Od godz. 10 do 17 polscy piechurzy i artylerzyści odparli pod nawałą ogniową pięć natarć bolszewików (3,5 tysięcy bagnetów i szabel), broniąc do końca kluczowej pozycji. Większość, tj. ok. 240 obrońców poległa, rannych dobijali kozacy. Bój ten przeszedł do tradycji oręża polskiego jako drugie – obok Zadwórza (→17 sierpnia 1920 r.) – „Polskie Termopile”. Wojsko Polskie odbiło Równe i Łuck.

17 września 1920 r.
Wojsko Polskie przekroczyło rzekę Strypę.

18 września 1920 r.
Zajęcie Husiatyna, Trembowli i Brodów przez polskie oddziały.

19 września 1920 r.
Wojsko Polskie zajęło Dubno i Ołykę.

20 września 1920 r.
Wojsko Polskie osiągnęło rzekę Zbrucz. Zajęcie Prużan; początek operacji niemeńskiej.

20–24 września 1920 r.
Bitwa pod Brzostowicą. 3. Dywizja Piechoty Legionów gen. Leona Berbeckiego, wchodząca w skład 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, nagłym atakiem zdobyła miasteczko Brzostowica nieopodal Grodna, biorąc do niewoli tysiąc jeńców i zdobywając 8 dział oraz 10 ckm-ów. Następnie Polacy zdołali odeprzeć dwa bolszewickie kontrnatarcia. Po starciu tym Rosjanie doszli do błędnego przekonania, że ten rejon stanowi centrum rozpoczynającej się właśnie bitwy niemeńskiej.

20–26 września 1920 r.
Bitwa o Grodno. Podczas bitwy nad Niemnem oddziały 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza (11,5 tysięcy żołnierzy, 52 działa i 126 ckm-ów) przeprowadziły operację odbicia miasta bronionego przez bolszewickie 6. Dywizję Strzelecką i 56. Dywizję Strzelecką komdywa F. Mironówa. Po 6-dniowych walkach czołowe natarcie polskich oddziałów wsparte manewrem od strony Druskiennik doprowadziło do wyparcia bolszewików z Grodna.

20–28 września 1920 r.
Operacja niemeńska. Na przełomie sierpnia i września wycofujące się lub uciekające spod Warszawy oddziały Armii Czerwonej ochłonęły po przegranej bitwie, uporządkowały jednostki i dokonały przegrupowania, czego rezultatem była ponowna stabilizacja frontu wzdłuż linii Suwałki–Kobryń. W tej sytuacji komfronta Michaił Tuchaczewski zamyślał wznowienie akcji ofensywnej. Uprzedziła go inicjatywa Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego, przewidująca oskrzydlenie Armii Czerwonej od północy, zepchnięcie ich w błota poleskie i ostateczne zniszczenie. Główne zadanie w operacji, która przybrała postać „bitwy niemeńskiej”, drugiej walnej bitwy tej wojny, przypadło 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza. Wiążąc frontalnym bojem główne siły 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza rozlokowane wokół Grodna, równocześnie wydzieliła specjalną grupę uderzeniową gen. Jana Rządkowskiego. Oskrzydliła ona wojska bolszewickie, uchwyciła przeprawy na Niemnie pod Druskiennikami i kontynuowała marsz na Lidę, stanowiącą najważniejszy węzeł komunikacyjny na ich zapleczu. W bitwie toczonej na rozległym obszarze operacyjnym uczestniczyły także siły 3. Armii gen. Władysława Sikorskiego i 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego, a ważnymi fragmentami były zacięte walki pod Grodnem i Wołkowyskiem. Przesilenie nastąpiło nocą z 25 na 26 września po ponownym opanowaniu przez polskie oddziały obu tych miast. Zażarte boje toczyły się także pod Brzostowicą, Krwawym Borem i Lidą, zajętą ostatecznie kawaleryjskim zagonem Grupy Operacyjnej ppłk. Adama Nieniewskiego. Opanowanie miasta zamknęło drogę odwrotu bolszewickiej 3. Armii. Jej kilkakrotnie powtarzane, coraz bardziej rozpaczliwe natarcia zostały zatrzymane przez żołnierzy z 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Stefana Latoura (pod Lebiodą) i 1. Dywizji Piechoty Legionów gen. Stefana Dęba-Biernackiego, którzy wypełnienie zadania okupili dużymi stratami. Resztki rozbitych i zdemoralizowanych oddziałów Armii Czerwonej, zagrożone podwójnym oskrzydleniem, musiały szukać ratunku w szybkim odwrocie. Wyłoniona z 2. Armii Grupa Operacyjna przekroczyła Niemen i parła w kierunku Mińska.
Co ciekawe wielka bitwa nad Niemnem, przesądzająca o losie całej wojny polsko-bolszewickiej lat 1919–1921, mimo swego operacyjnego, a poniekąd i strategicznego znaczenia, w potocznej świadomości pozostaje w cieniu Bitwy Warszawskiej.

21 września 1920 r.
Początek polsko-bolszewickiej konferencji pokojowej w Rydze. Na czele delegacji moskiewskiej stał Adolf Abramowicz Joffe, a polskiej – Jan Dąbski. Rokowania rozpoczęto od ustalenia zasad rozejmu.

24 września 1920 r.
Zdobycie Szepietówki przez Wojsko Polskie.

24–26 września 1920 r.
Druga bitwa o Pińsk. W czasie bitwy niemeńskiej oddziały białoruskie gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza, współdziałając z Grupą Operacyjną gen. Franciszka Krajowskiego, w dniach 24–26 września opanowały Pińsk i okolice, oczyszczając je z resztek wycofujących się oddziałów należących do lewego skrzydła bolszewickiej 4. Armii komarma Aleksandra Szuwajewa.

27 września 1920 r.
Zdobycie przez Wojsko Polskie Chomska, Drohiczyna i Janowa. Zajęcie Korca, Płaskirowa i Starokonstantynowa.

27–29 września 1920 r.
Bitwa w Krwawym Borze. Las nieopodal Lidy był terem walk 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Jana Rządkowskiego (działającej podczas bitwy niemeńskiej na skrzydle 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza) z oddziałami bolszewickiej 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza. W ciężkim, leśnym boju w rejonie miejscowości Papiernia Polacy, walcząc w rozproszeniu, w ugrupowaniu kompanii, bagnetami, kolbami i granatami bezskutecznie usiłowali powstrzymać masy czerwonoarmistów przewalające się w odwrocie na Lidę.

28 września 1920 r.
Zagon na Lidę. Podczas bitwy niemeńskiej 1. Dywizja Piechoty Legionów gen. Stefana Dęba-Biernackiego wsparta przez IV Brygadę Jazdy ppłk. Adama Nieniewskiego przeprowadziła natarcie na Lidę, znajdującą się na trasie odwrotu bolszewickiej 3. Armii komarma Władimira Łazariewicza. Ciężki, ale ostatecznie zwycięski bój przyniósł Polakom opanowanie ważnego węzła komunikacyjnego oraz zdobycz w postaci licznych jeńców, 61 ckm-ów, 29 dział i taborów. Odchodzące na wschód resztki 3. Armii były już niezdolne do dalszej walki.

29 września 1920 r.
Zdobycie Pińska i rozbicie bolszewickiej 4. Armii komarma Aleksandra Szuwajewa, co umożliwiło Wojsku Polskiemu marsz na Mińsk Białoruski. 

PAŹDZIERNIK 1920

7 października 1920 r.
„Bunt” Żeligowskiego. 14-tysięczna Grupa gen. Lucjana Żeligowskiego (1. Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Stefana Latoura, 201. Ochotniczy pułk piechoty ppłk. Adama Koca, batalion harcerski i dywizjon kawalerii – tzw. Grupa „Bieniakonie”) wyruszyły z okolic Wernerowa na Wilno. Celem akcji było opanowanie miasta znajdującego się w rękach Litwinów, na podstawie nieuznawanego przez marszałka Józefa Piłsudskiego traktatu litewsko-bolszewickiego. Wobec nieprzychylnych Polsce postanowień konferencji państw Ententy w Spa Naczelny Wódz postanowił użyć podstępu, organizując tzw. „bunt” Żeligowskiego, który „bez wiedzy i zgody” polskich władz miał odzyskać Wilno.

7–15 października 1920 r.
Trzecia bitwa o Mińsk Litewski. W końcowej fazie wojny polsko-bolszewickiej oddziały 3. Armii gen. Władysława Sikorskiego i 4. Armii gen. Leonarda Skierskiego, kontynuując pościg za rozbitymi w bitwie niemeńskiej bolszewickimi dywizjami spływającymi w stronę Mińska Litewskiego, zajęły miasto. Wobec zawieszenia broni na całym froncie Grupa Operacyjna płk. Gustawa Paszkiewicza, która tego dokonała (55. pułk piechoty płk. Paszkiewicza i 56. pułk piechoty ppłk. Zygmunta Łęgowskiego, 15. pułk ułanów płk. Władysława Andersa), wycofała się na linię rozejmową. Miasto zostało po stronie bolszewickiej.

8–12 października 1920 r.
Zagon na Korosteń. Podczas pościgu za Armią Czerwoną wycofującą się na Żytomierz i Berdyczów Korpus Jazdy płk. Juliusza Rómmla (1. Dywizja Jazdy płk. Rómmla, VI Brygada Jazdy płk. Konstantego Plisowskiego i VII Brygada Jazdy płk. Henryka Brzezowskiego) wykonał szybki i głęboki manewr (zagon), którego efektem było zajęcie i zniszczenie węzła komunikacyjnego w Korosteniu, rozbicie bolszewickich 7. i 64. Dywizji Strzeleckich i liczne zdobycze wojenne. W związku z zawieszeniem broni na całym froncie, polska kawaleria wycofała się na zachodni brzeg Słuczy.

9 października 1920 r.
Oddziały gen. Lucjana Żeligowskiego wkroczyły do Wilna, a w dniach 10–19 października zajęły Święciany, Wilejkę, Słuck, Mołodeczno i Radoszkowice.

10–12 października 1920 r.
Bitwa o Mołodeczno. 2. Dywizja Piechoty Legionów płk. Michała Żymierskiego uczestnicząca w pościgu 2. Armii gen. Edwarda Śmigłego-Rydza za niedobitkami Armii Czerwonej uchodzącymi po przegranej bitwie niemeńskiej wykonała koncentryczne natarcie na miasteczko Mołodeczno nad rzeką Uszą. Odrzuciło ono próbujące kontratakować oddziały bolszewickiej 51. Dywizji Strzeleckiej i Polacy zajęli dworzec kolejowy, a następnie samo miasto.

12 października 1920 r.
Uroczyste podpisanie w Rydze umowy o preliminariach pokojowych i rozejmie między Rzecząpospolitą Polską a Rosyjską Socjalistyczną Federacyjną Republiką Rad i Ukraińską Socjalistyczną Republiką Rad, które weszły w życie nocą 18/19 października (zawieszenie broni na całym froncie wojny polsko-bolszewickiej).

15 października 1920 r.
Zajęcie Mińska przez oddziały Wojska Polskiego.

18 października 1920 r.
Wejście w życie traktatu pokojowego z Rygi z linią demarkacyjną, która biegła od Dyneburga – koło Mińska, przez Słuck–Olewsk – wzdłuż Dźwiny–Chmielnik–Dereźnicę.
Odezwa Naczelnego Wodza Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego z okazji zakończenia działań wojennych: „[…] Żołnierze! Dwa lata długie, pierwsze istnienia wolnej Polski, spędziliście w ciężkiej pracy i krwawym znoju. Kończycie wojnę wspaniałymi zwycięstwami i nieprzyjaciel złamany przez was, zgodził się wreszcie na podpisanie pierwszych i głównych zasad upragnionego pokoju. Żołnierze! Nie na próżno, i nie na marne poszedł wasz trud. Polska nowoczesna zawdzięcza swe istnienie wspaniałym zwycięstwom mocarstw zachodnich nad państwami rozbiorowymi. Lecz od razu, od pierwszej chwili życia swobodnej Polski wyciągnęło się ku niej mnóstwo pożądliwych rąk, skierowało się mnóstwo wysiłków, aby ja utrzymać w stanie bezsiły, by, jeżeli już istnieje, była ona igraszką, biernym polem dla intryg całego świata… Naród polski porwał się do broni, zrobił ogromny wysiłek, tworząc liczną i silną armię… Zadanie nasze dobiega końca… Nie było ono łatwym… Nie raz, żołnierze, łzy cisnęły mi się do oczu, gdym widział wśród szeregów wojsk prowadzonych przeze mnie, wasze bose, pokaleczone stopy, które już przemierzyły niezmierne przestrzenie, gdym widział brudne łachmany pokrywające wasze ciało, gdym musiał obrywać wasze skromne racje żołnierskie i żądać często byście w głodzie i chłodzie szli do krwawego boju. Praca była ciężka, a że rzetelna była, zaświadczą o tym tysiące mogił i krzyży żołnierskich rozsianych po ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, od dalekiego Dniepru do rodzimej Wisły… Za pracę i wytrzymałość, za ofiarę i krew, za odwagę i śmiałość, dziękuję wam żołnierze w imieniu całego narodu i Ojczyzny naszej…”.

22 października 1920 r.
Sejm RP ratyfikował umowę pokojową podpisaną w Rydze.

LISTOPAD - GRUDZIEŃ 1920

10 listopada – grudzień 1920 r.
Powstanie słuckie. 18 października 1920 r. po zakończeniu działań wojny polsko-bolszewickiej w strefie zajmowanej przez oddziały Wojska Polskiego znalazły się zachodnie ziemie Białorusi – jednak w zgodzie z ryskim traktatem pokojowym Polska zobowiązała się do wycofania swoich wojsk na zachód od Słucka. Z oddaniem ziem białoruskich bolszewikom nie pogodził się jednak gen. Stanisław Bułak-Bałachowicz, który na czele swojej Ochotniczej Sprzymierzonej Armii 5 listopada 1920 r. przekroczył linię rozdzielającą siły polskie od bolszewickich i 10 listopada ogłosił w zdobytym Mozyrzu powstanie niepodległej Białorusi. 14 listopada w Słucku odbył się tzw. Kongres Słucki, na którym wybrano władze tymczasowe odrodzonego państwa. Jednakże 28 listopada, po uderzeniu Armii Czerwonej oddziały gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza musiały wycofać się na terytorium Polski, gdzie zostały internowane.
Rozlokowana na Słucczyźnie 4. Armia gen. Leonarda Skierskiego przekazała wówczas władzę Białoruskiemu Komitetowi Narodowemu, który 4 listopada uznał Radę Najwyższą Białoruskiej Republiki Ludowej. Rozpoczęło się równocześnie formowanie białoruskich jednostek wojskowych (I Słucka Brygada Strzelecka).
24 listopada Wojsko Polskie rozpoczęło wycofywanie się ze Słucczyzny, a wkraczające oddziały Armii Czerwonej toczyły walki z ciągle nielicznymi oddziałami białoruskimi, które w grudniu 1920 roku zmuszone zostały do przejścia na terytorium Polski, gdzie zostały rozbrojone i internowane.