Istotnym ogniwem planów Józefa Piłsudskiego był sojusz polityczno-wojskowy z Ukrainą. 21 kwietnia 1920 roku Józef Piłsudski i Symon Petlura podpisali umowę polityczną. Dokument ten stwierdzał prawo Ukrainy do niezależnego bytu państwowego i deklarował, iż Rzeczypospolita uznaje „Dyrektoriat niepodległej Ukraińskiej Republiki Ludowej”. Jako przyszłą granicę obu państw ustalono linię Zbrucza i Horynia, a zasady współdziałania określiła specjalna konwencja podpisana przez rządy obu państw 24 kwietnia.

Stwierdzała ona, iż wojska ukraińskie będą występowały jako sprzymierzeniec Wojska Polskiego i wezmą udział w operacjach militarnych, a jednocześnie zapewnią polskim oddziałom dostawę środków zaopatrzenia. Polska natomiast miała pomóc Petlurze w rozbudowie armii i przekazać mu władzę nad zdobytymi ziemiami Ukrainy w zamian za rezygnację Ukraińców z Małopolski Wschodniej i terenów do Zbrucza, gdzie działała polska administracja.

26 kwietnia Piłsudski wydał odezwę „Do wszystkich mieszkańców Ukrainy”: „Wojska Rzeczypospolitej Polskiej na rozkaz mój ruszyły naprzód, wstępując głęboko na ziemie Ukrainy. Ludności ziem tych czynię wiadomem, że wojska polskie usuną z terenów, przez naród ukraiński zamieszkałych, obcych najeźdźców, przeciwko którym lud ukraiński powstawał z orężem w ręku, broniąc swych sadyb przed gwałtem, rozbojem i grabieżą.
Wojska polskie pozostaną na Ukrainie przez czas potrzebny po to, by władze na ziemiach tych mógł objąć prawy rząd ukraiński. Z chwilą, gdy rząd narodowy Rzeczypospolitej Ukraińskiej powoła do życia władze państwowe, gdy na rubieży staną zastępy zbrojne ludu ukraińskiego, zdolne uchronić kraj ten przed nowym najazdem, a wolny naród sam o losach swoich stanowić będzie mocen – żołnierz polski powróci w granice Rzeczypospolitej Polskiej, spełniwszy szczytne zadanie walki o wolność ludów.
Razem z wojskami polskiemi wracają na Ukrainę szeregi walecznych jej synów pod wodzą Atamana Głównego Semena Petlury, które w Rzeczypospolitej Polskiej znalazły schronienie i pomoc w najcięższych dniach próby dla ludu ukraińskiego.
Wierzę, że naród ukraiński wytęży wszystkie siły, by z pomocą Rzeczypospolitej Polskiej wywalczyć wolność własną i zapewnić żyznym ziemiom swej ojczyzny szczęście i dobrobyt, któremi cieszyć się będzie po powrocie do pracy i pokoju.
Wszystkim mieszkańcom Ukrainy bez różnicy stanu, pochodzenia i wyznania wojska Rzeczypospolitej Polskiej zapewniają obronę i opiekę.
Wzywam naród ukraiński i wszystkich mieszkańców tych ziem, aby niosąc cierpliwie ciężary, jakie trudny czas wojny nakłada, dopomagali w miarę sił swoich wojsku Rzeczypospolitej Polskiej w jego krwawej walce o ich własne życie i wolność.
   
JÓZEF PIŁSUDSKI,
Wódz Naczelny Wojsk Polskich.
26 kwietnia 1920 r., Kwatera Główna”.
   
W nocy z 5 na 6 maja nastąpiło ostateczne uderzenie wojsk polskich na Kijów. W pościgu za cofającymi się w kierunku Kijowa oddziałami bolszewickimi kawaleria polska zajęła Wasylków i świtem 8 maja doszła do przedmieść Kijowa. W ciągu dnia Polacy zajęli miasto. Natomiast nazajutrz, 9 maja, odbył się przemarsz połączony z defiladą wszystkich wojsk polskich skierowanych na front. Maszerowano środkiem miasta m.in. przez kijowski Kreszczatik. Pobyt wojsk polskich w Kijowie trwał do 10 czerwca 1920 roku. Ludność polska witała z entuzjazmem wyzwolicieli miasta spod okupacji bolszewickiej. Ukraińscy mieszkańcy grodu nad Dnieprem z nadzieją i zrozumieniem przyjmowali polską okupację miasta.  

Wstecz Dalej